Naukowcy z Uniwersytetu w Turku postanowili sprawdzić, czy skrócenie czasu spędzanego na siedząco, bez wprowadzania formalnej aktywności fizycznej, może przynieść korzyści metaboliczne (https://doi.org/10.1111/sms.70113).

W badaniu uczestniczyły 64 osoby, które za pomocą akcelerometrów były monitorowane przez sześć miesięcy. Część z nich otrzymała wskazówki, by częściej wstawać i robić krótkie przerwy w siedzeniu, podczas gdy grupa kontrolna kontynuowała wcześniejszy tryb życia.

Okazało się, że u uczestników, którzy zredukowali siedzenie o co najmniej 30 minut dziennie poprawiła się elastyczność metaboliczna, czyli zdolność do płynnego przełączania między spalaniem węglowodanów oraz tłuszczów.

„Zdrowy organizm spala więcej tłuszczu w spoczynku, ale po posiłkach i podczas intensywnego wysiłku głównym źródłem energii stają się węglowodany. Jeśli elastyczność metaboliczna jest zaburzona, poziomy cukru i lipidów we krwi mogą wzrosnąć, a ich nadmiar nie jest wykorzystany do wytwarzania energii, tylko do magazynowania tłuszczu” – wyjaśnia dr Taru Garthwaite, autor badania opisanego w magazynie „Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports”.

Zwiększyło się także wykorzystanie tłuszczu podczas lekkiej aktywności fizycznej.

Stwierdzono także, że im więcej czasu spędzano w pozycji stojącej, tym większa była poprawa wskaźników metabolicznych.

Naukowcy podkreślają, że mimo iż regularna aktywność fizyczna jest kluczowa, nawet drobne przerwy w siedzeniu mogą stanowić cenną interwencję dla osób prowadzących siedzący tryb życia.

„Nasze wyniki sugerują, co napawa optymizmem, że ograniczenie siedzącego trybu życia i zwiększenie ilości nawet lekkiej codziennej aktywności fizycznej – na przykład przez wstawanie podczas rozmowy telefonicznej czy krótkie spacery – mogą wspierać zdrowie metaboliczne i potencjalnie pomagać w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym w grupach ryzyka” – podkreśla dr Garthwaite.

Według naukowców pozytywne efekty metaboliczne wynikające z ograniczenia siedzącego trybu życia prawdopodobnie dotyczą głównie osób, które są fizycznie nieaktywne, mają nadwagę i podwyższone ryzyko chorób takich jak choroby serca i cukrzyca.

Podkreślają przy tym, że jeszcze większe korzyści można osiągnąć, stosując się do zalecenia dotyczącego aktywności fizycznej, a więc poświęcając 2,5 godziny wysiłku o umiarkowanej intensywności tygodniowo.

Zespół planuje teraz dalsze badania nad mechanizmami stojącymi za odkrytym efektem oraz nad wpływem takich zmian na skład ciała i ryzyko chorób metabolicznych w dłuższej perspektywie.

Marek Matacz (PAP)

mat/ bar/