Według ogólnej definicji zmieniony stan świadomości to zmiana normalnego stanu psychicznego, która może być spowodowana na przykład przez uraz, leki albo narkotyki. Może to zmienić sposób, w jaki myślimy, czujemy i postrzegamy rzeczy.

Zdaniem ekspertów lepsze zrozumienie mechanizmów związanych ze zmianami zachodzącymi w mózgu pod wpływem muzyki pozwoliłoby ulepszyć metody leczenia schorzeń związanych ze świadomością, a także umożliwić lekarzom zmniejszanie stresu podczas zabiegów medycznych.

Kultury całego świata wykorzystywały dźwięki, na przykład bicie w bębny, do celów rytualnych, aby wywołać odmienny stan świadomości.

Raquel Aparicio Terrés z Uniwersytetu w Barcelonie (Hiszpania) zastanawiała się, czy pod wpływem muzyki elektronicznej następuje synchronizacja pomiędzy zewnętrznymi bodźcami rytmicznymi, a pobudzeniem neuronów w mózgu.

Jej zespół zrekrutował 19 osób w wieku od 18 do 22 lat, aby wysłuchały sześciu jednominutowych fragmentów muzyki elektronicznej w tempach 1,65 Hz, 2,25 Hz lub 2,85 Hz. Tempo 1,65 Hz odpowiada 99 uderzeniom na minutę. Na przykład muzyka house, gatunek muzyki elektronicznej, zwykle ma rytm od 115 do 130 uderzeń na minutę.

Aktywność elektryczną mózgu rejestrowano za pomocą elektroencefalografu (ECG).

Po wysłuchaniu każdego fragmentu uczestnicy wypełniali kwestionariusz, aby ocenić, jak muzyka wpływa na ich stan świadomości, na przykład na odczuwany stopień tzw. jedności i odcieleśnienia. Ponadto wykonywali zadania, by zmierzyć stopień skupienia i czas reakcji.

Synchronizacja między aktywnością mózgu uczestników a rytmem muzyki występowała przy wszystkich trzech tempach, ale była najbardziej wyraźna przy częstotliwości 1,65 Hz, kiedy to uczestnicy zgłaszali, że odczuwają największą jedność.

Największe różnice dotyczące synchronizacji komórek mózgowych z rytmem wystąpiły przy częstotliwości 1,65 Hz w porównaniu z częstotliwością 2,25 Hz. Wówczas także odnotowano największe różnice w czasie reakcji uczestników po zakończeniu utworu. Jednak o ile u niektórych uczestników reakcje były szybsze, to u innych – wolniejsze. Nie nastąpiła żadna zmiana w ich skupieniu i poczuciu odcieleśnienia.

Zdaniem autorów publikacji dalsze badania powinny dotyczyć powiązania pomiędzy synchronizacją rytmu, czasem reakcji i cechami indywidualnymi, takimi jak cechy osobowości, zdolności poznawcze i przeszłe doświadczenia. Na przykład wcześniejsze szkolenie muzyczne może mieć wpływ na stopień synchronizacji.

Według Aparicio Terrés zrozumienie mechanizmów mózgowych odpowiedzialnych za odmienne stany świadomości może pomóc w opracowaniu interwencji terapeutycznych w przypadku zaburzeń świadomości, takich jak śpiączka lub stan wegetatywny. Istnieje też potencjał wykorzystania zewnętrznych, nieinwazyjnych technik w celu łagodzenia stresu, ułatwienia uzyskania pożądanych stanów oderwania od rzeczywistości, szczególnie w warunkach klinicznych, takich jak oddziały intensywnej terapii.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/