Powstała koalicja na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych

"Chcielibyśmy, aby Koalicja stała się interdyscyplinarnym 'ciałem' zrzeszającym stowarzyszenia, fundacje, instytuty naukowe i inne instytucje zaangażowane w diagnozowanie i leczenie raka. Wierzymy, że wspólnie opracujemy skutecznie algorytmy optymalizacji diagnostyki i terapii oraz przygotujemy się na dalsze wyzwania, jakie stawia przed nami postęp nauki” – zadeklarował prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, prof. Włodzimierz Sawicki.

„Priorytety to jakość, organizacja i współpraca” - dodała podczas konferencji w Warszawie PAP prof. Bożena Cybulska-Stopa z Kliniki Onkologii Klinicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie.

Jak podkreślali liczni uczestnicy konferencji, bez odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej, pacjentki chore onkologicznie nie mają obecnie szansy otrzymać optymalnej terapii. Nowoczesne metody leczenia są kosztowne, a źle dobrane nie pomogą, narażając pacjentkę na szkodliwe skutki uboczne, zaś budżet państwa na stratę pieniędzy.

Według ekspertów, ostatnie dwie dekady to czas rewolucji w diagnostyce oraz leczeniu raka. Dzięki odpowiedniemu oznaczeniu mutacji czy predyktorów, które odpowiadają za wystąpienie danego nowotworu u danej pacjentki, możliwe jest odpowiednie zaplanowanie leczenia już od momentu operacji i wdrożenie nowoczesnej farmakoterapii. Z kolei zastosowanie terapii celowanych czy immunoterapii, a także nowych metod operacyjnych zmieniło wiele raków z chorób śmiertelnych w choroby przewlekłe - jak w przypadku niektórych nowotworów ginekologicznych czy w raku piersi.

Prof. Sawicki zauważył jednak, że mimo dostępności najnowszych metod leczenia dla polskich pacjentek, nadal zajmujemy odległe miejsca w statystykach umieralności z powodu nowotworów ginekologicznych.

Zdaniem ekspertów z Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, aby móc w pełni wykorzystać postęp nauki w leczeniu pacjentek onkologicznych należy podjąć wspólne, interdyscyplinarne działania nakierowane na stworzenie wspólnych algorytmów postępowania klinicystów, patomorfologów, genetyków i diagnostów molekularnych, a następnie, w oparciu o powstałe algorytmy, należy opracować opisy procedur, które umożliwiłyby ich praktyczne zastosowanie oraz finansowanie.

"W stworzonych przez Koalicję algorytmach postępowania wycena badań diagnostycznych skorelowana zostanie z jakością diagnostyki i terapii. Zaproponujemy także wprowadzenie narzędzi zapewniających dostęp do badań wszystkim chorującym na nowotwór. Co w ostatecznym rozrachunku jest bardziej opłacalne dla systemu. Wierzymy, że dzięki skoordynowanej współpracy na linii klinicysta – patomorfolog – diagnosta molekularny osiągniemy sukces, który będzie przekładalny na inne nowotwory” – podsumował kierownik merytoryczny projektu, konsultant krajowy ds. ginekologii onkologicznej, prof. dr hab. n. med. Mariusz Bidziński.

Jak mówił prof. dr hab. n. med. Paweł Blecharz z Kliniki Ginekologii Onkologiczne w Narodowym Instytucie Onkologii (oddział w Krakowie), zwłaszcza w Małopolsce wciąż zbyt dużo jest małych oddziałów ginekologii onkologicznej, które nie zapewniają odpowiedniego poziomu diagnostyki i leczenia. Jego zdaniem pacjentki powinny trafiać do dużych, wyspecjalizowanych ośrodków zapewniających odpowiedni poziom leczenia. Można by to osiągnąć stosując odpowiednie bodźce finansowe.

Poza wypracowaniem jednolitych standardów i ścieżek postępowania w diagnostyce molekularnej nowotworów kobiecych dla całego kraju, Koalicja chce też opracować reguły współpracy specjalistów (m.in. diagnostów, klinicystów, genetyków).

Liczy też, że na bazie jej opracowań powstaną rozwiązania systemowe. Planuje również przygotować program szkoleń dla diagnostów i lekarzy (zarówno patomorfologów, jak i klinicystów) w oparciu o wypracowane rozwiązania.

W ramach prac KDK powołane zostaną cztery zespoły robocze: kliniczny, patomorfologiczny, diagnostyczno-genetyczny i systemowy.

"W pierwszej kolejności zespoły kliniczny, patomorfologiczny oraz diagnostyczny będą wypracowywały własną ścieżkę diagnostyczną lub kliniczną, a następnie, w pracach między zespołowych, zostanie wypracowana wspólna, optymalna ścieżka diagnostyczno- kliniczna dla poszczególnych nowotworów” - zapowiedział prof. Bidziński.

„Tak powstałe algorytmy postępowania zostaną przekazane do prac zespołu systemowego, aby ten zaproponował możliwe rozwiązania systemowe, uwzględniające obecną sytuację legislacyjną i możliwości prawne" - dodał.

Wyjaśnił, że powołanie zespołów roboczych pozwoli uwzględnić potrzeby trzech kluczowych dla diagnostyki grup specjalistów: patomorfologów, genetyków oraz klinicystów. Zadaniem czwartej, systemowej grupy będzie dopasowanie algorytmów do możliwości systemu.

"Jednym słowem, w ramach prac Koalicji stworzymy gotowe do zaimplementowania ścieżki diagnostyczno-kliniczne. W pierwszej kolejności planujemy skupić się na raku endometrium, ponieważ już za chwilę w leczeniu tego nowotworu czekają nas ogromne zmiany. Chcielibyśmy pokazać efekty naszej pracy jeszcze w pierwszej połowie tego roku” - poinformował prof. Bidziński.

Obecnie swój udział w pracach Koalicji potwierdzili już: Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (inicjator Koalicji), Polskie Towarzystwo Patologów, Polskie Towarzystwo Genetyki Człowieka, Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Stowarzyszenie Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA, IFIC Polska, Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej, Polskie Towarzystwo Koderów Medycznych, Instytut Zdrowia Uczelni Łazarskiego, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie, Dolnośląskie Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii oraz Świętokrzyskie Centrum Onkologii.

Więcej informacji o Koalicji Diagnostyczno-Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych znaleźć można na stronie internetowej. (PAP)

Nauka w Polsce, Paweł Wernicki

pmw/ agt/