czarna dziura | Nauka w Polsce

czarna dziura
Wizja artystyczna pokazuje, jak mógłby wyglądać układ podwójny VFTS 243, gdybyśmy obserwowali go z bliska. System, który znajduje się w Mgławicy Tarantula w Wielkim Obłoku Magellana, składa się z gorącej, niebieskiej gwiazdy o masie 25 mas Słońca oraz czarnej dziury, która ma masę co najmniej 9 mas Słońca. Rozmiary obu składników układu podwójnego nie są narysowane w skali: w rzeczywistości niebieska gwiazda jest około 200 000 razy większa niż czarna dziura. Credit: ESO/L. Calçada

Odkryto uśpioną czarną dziurę w innej galaktyce

Międzynarodowy zespół naukowców, w tym - z Polski, odkrył "uśpioną" czarną dziurę o masie gwiazdowej w Wielkim Obłoku Magellana - galaktyce sąsiedniej względem naszej. O odkryciu poinformowały ESO oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Wizja artystyczna: obraz tła Drogi Mlecznej zakłócony przez grawitację wędrującej czarnej dziury. Czarna dziura na skutek swej ogromnej grawitacji zakrzywia wokół siebie przestrzeń co powoduje zniekształcenia obrazów znajdujących się za nią gwiazd tła. Źródło: NASA, STScI, zdjęcie: FECYT, IAC.
    Kosmos

    Polscy astronomowie odkryli swobodną czarną dziurę w Drodze Mlecznej

    Dwa międzynarodowe zespoły naukowców, z udziałem astronomów z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, ogłosiły odkrycie samotnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej. Jest to pierwsza tego typu detekcja.

  • Pierwszy obraz supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Źródło: EHT Collaboration
    Kosmos

    Astrofizyk: dzięki obrazowi czarnej dziury zdobywamy specjalistyczną wiedzę

    Zobaczenie po raz pierwszy centrum naszej galaktyki ma wręcz filozoficzne znaczenie - powiedział PAP astrofizyk, dr Maciej Wielgus. Dodał, że dzięki uzyskaniu obrazu czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej eksperci zdobywają nową wiedzę i sprawdzają trafność przewidywań teoretycznych.

  • Droga Mleczna i położenie jej centralnej czarnej dziury widziane przez Atacama Large Millimeter/submillimeter Array. Źródło: ESO/José Francisco Salgado (josefrancisco.org), EHT Collaboration
    Kosmos

    Astronomowie "zrobili zdjęcie" czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej

    Naukowcy zaprezentowali pierwszy obraz supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej galaktyki. O odkryciu poinformowały Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) oraz uczestnicy projektu o nazwie Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT). Udział w odkryciu mają też Polacy.

  • Artystyczna wizja systemu dwóch gwiazd HR 6819. Widać spłaszczonej gwiazdę z dyskiem wokół ("wampiryczna" gwiazda typu Be), a w tle znajduje się gwiazdy typu B, która została odarta ze swojej atmosfery. Źródło: ESO/L. Calçada.
    Świat

    System gwiazdowy z najbliższą czarną dziurę jednak jej nie posiada

    W 2020 roku ogłoszono że system HR 6819, odległy od nas o 1000 lat świetlnych, posiada czarną dziurę. Najnowsze badania wskazują, że jednak tak nie jest, a zamiast tego widzimy rzadkie i krótkotrwałe stadium ewolucji układu podwójnego gwiazd – poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

  • Zdjęcie w lewym panelu pokazuje widok galaktyki aktywnej Messier 77 uchwycony przez instrument FOcal Reducer and low dispersion Spectrograph 2 (FORS2) na należącym do ESO teleskopie VLT. Prawy panel stanowi widok w powiększeniu na bardzo wewnętrzny obszar tej galaktyki, jej aktywne jądro widziane przez instrument MATISSE pracujący na interferometrze VLTI.
    Świat

    Zbadano supermasywną czarną dziurę schowaną w pierścieniu kosmicznego pyłu

    Dzięki Interferometrowi Bardzo Dużego Teleskopu (VLTI) naukowcy zaobserwowali obłok kosmicznego pyłu w centrum galaktyki Messier 77, w którym chowa się supermasywna czarna dziura. Daje to astronomom nowy wgląd w tzw. aktywne jądra galaktyk, jedne z najjaśniejszych i najbardziej tajemniczych obiektów we Wszechświecie - poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

  • Artystyczna wizja pokazuje czarną dziurę 11 razy masywniejszą niż Słońce oraz okrążającą ją gwiazdę o 5 masach Słońca. Oba obiekty znajdują się w NGC 1850, gromadzie tysięcy gwiazd odległej o prawie 160 000 lat świetlnych w Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce sąsiadującej z Drogą Mleczną. Zniekształcenie kształtu gwiazdy wynika z silnego oddziaływania grawitacyjnego wywieranego przez czarną dziurę. Źródło: ESO/M. Kornmesser.
    Kosmos

    Astronomowie wyśledzili czarną dziurę w gromadzie gwiazd poza naszą galaktyką

    Naukowcom udało się wykryć niewielką czarną dziurę w gromadzie gwiazd w jednej z galaktyk poza Drogą Mleczną. Do badań użyto teleskopu VLT należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), a także danych z polskiego projektu OGLE prowadzonego przez Uniwersytet Warszawski.

  • Artystyczna wizja połączenia się czarnej dziury i gwiazdy neutronowej. Źródło: Carl Knox, OzGrav, Uniwersytet w Swinburne.
    Kosmos

    Naukowcy - świadkami połączenia czarnej dziury z gwiazdą neutronową

    Dzięki falom grawitacyjnym naukowcom udało się po raz pierwszy zarejestrować sygnał od kosmicznej katastrofy, w której czarna dziura połyka gwiazdę neutronową. W badaniach, których wyniki ogłoszono we wtorek, uczestniczyli m.in. naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Nowa wersja obrazu supermasywnej czarnej dziury w galaktyce M87. Linie pokazują kierunek polaryzacji, która ma związek z polem magnetycznym wokół obiektu. Źródło: EHT Collaboration.
    Kosmos

    Naukowcy zbadali pole magnetyczne na obrzeżach supermasywnej czarnej dziury

    W ramach projektu o nazwie Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) badacze coraz dokładniej analizują supermasywną czarną dziurę w galaktyce M87. Teraz udało się pomierzyć polaryzację i dzięki temu zbadać pole magnetyczne tuż obok czarnej dziury. Jednym z zespołów w ramach tych badań kieruje Polka. O wynikach poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

  • Artystyczna wizja czarnej dziury o "niemożliwej" masie odkrytej w układzie LB-1. Fot: „Nature”, Jifeng Liu et al. Źródło: Krzysztof Belczyński
    Kosmos

    Wykryto czarną dziurę o "niemożliwej" masie

    W naszej Galaktyce wykryto czarną dziurę o tak niestandardowej masie, że astronomowie wręcz zakładali się o to, czy taki obiekt może istnieć. Wciąż jest zagadką, jak taka czarna dziura powstała. Badania - z udziałem Polaka - ukazały się w "Nature".

Najpopularniejsze

  • Komisja Wyborcza WUM: wybory rektora odbędą się 6 maja; obecny rektor zaniepokojony decyzją

  • Zbadano, dlaczego niektóre planety spadają na gwiazdy

  • Poniedziałkowe wybory rektora WUM nie odbyły się

  • Naukowcy sprawdzają, czy tramwaje mogą wspomóc miejską przyrodę

  • Rektor WUM polecił dezaktywację systemu teleinformatycznego do głosowania w wyborach nowego rektora

Polecane

Fot: Maciej Majdecki, luminescent_chemist

Molekularni krawcy uszyli nanośnieżynki dla wydajniejszych ogniw słonecznych

Kiedy ustawi się cząsteczki pewnego związku - tetracenu - w kształt nanośnieżynki, z maksymalną wydajnością zachodzi tam tzw. rozszczepienie singletowe - proces, który umożliwia pozyskanie z jednego fotonu aż dwóch elektronów - pokazują polscy i tajwańscy naukowcy. I liczą na to, że ich badania pomogą poprawić wydajność paneli słonecznych.