Fot. Adobe Stock

Kryształy inspirowane biologią odzyskują wodę z powietrza

Wzorując się na budowie pustynnych organizmów, naukowcy opracowali kryształy, które wyjątkowo skutecznie odzyskują wilgoć z powietrza. Zastosowane na dużą skalę, zdaniem badaczy, mogłyby pomóc w poradzeniu sobie z wodnym kryzysem, który dotyka wiele miejsc na świecie.

  • Kryształ cukru pod mikroskopem; Adobe Stock
    Popularyzacja

    Rozpoczął się Tydzień Kryształów w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024

    Trwający od poniedziałku Tydzień Kryształów jest kolejnym spośród "50 tygodni w Mieście Nauki” organizowanych w Katowicach i okolicznych miastach. Tygodnie tematyczne, poświęcone istotnym społecznie zagadnieniom, są częścią obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.

  • Obraz tomograficzny trójwymiarowych dendrytów manganowych (źródło: Wydział Geologii Uniwersytetu Wiedeńskiego)

    Kiedy kryształ wygląda jak organizm: jak wzrastają dendryty mineralne

    Czasami kryształy przypominają nieco wyglądem żywe organizmy. Międzynarodowy zespół badawczy z udziałem Polaków opisał proces wzrostu trójwymiarowych dendrytów manganowych w skałach wulkanicznych.

  • Fot. Adobe Stock

    Dziurawy kryształ traci wodę na mrozie

    Niezwykłe kryształy złożone z pierścieniowatych cząsteczek nie tylko szybko pochłaniają, ale i oddają wodę w temperaturze nawet minus 70 stopni Celsjusza - informuje „Nature”. W badaniach wzięli udział polscy naukowcy.

  • Ichiro Inoue w sterowni japońskiego lasera na swobodnych elektronach  SACLA, gdzie kontroluje parametry podwójnych impulsów promieniowania  rentgenowskiego. W ręce trzyma element optyczny służący do ogniskowania wiązki promieniowania rentgenowskiego w obszarze o rozmiarach mikrona (Żródło: SACLA / IFJ PAN)

    Zbawienne opóźnienie w reakcji atomów kryształu na lawinę fotonów z lasera

    Dzięki rentgenowskim impulsom lasera można byłoby badać strukturę materii z wielką dokładnością, tylko że… niszczą one próbkę. Używając jednak dostatecznie krótkich impulsów laserowych będzie można oglądać niezaburzoną strukturę materii - uważają naukowcy z polsko-japońskiego zespołu. Pokazali oni, że atomy pewnego kryształu reagują na lawinę fotonów z lasera z pewnym opóźnieniem.

  • Model kryształu węglika krzemu z dyslokacjami krawędziowymi  wprowadzonymi w miejscach zaznaczonych na czerwono. Na dole wygląd  pojedynczej płaszczyzny krystalograficznej. Na żółto wyróżniono miejsca,  przez które ładunki elektryczne mogą „wyciekać” do sąsiednich warstw.  (Źródło: IFJ PAN)

    Teoria ujawnia naturę niedoskonałości kryształów (węglika krzemu)

    Defekty w kryształach wpływają na strukturę całego materiału. Fizycy na przykładzie kryształu węglika krzemu pokazali, że nawet tak wymagające obliczeniowo defekty można z powodzeniem badać z dokładnością atomową za pomocą umiejętnie skonstruowanego modelu.

  • Życie

    Dyskretny urok kryształów czasu zbadał także Polak

    W marcu świat obiegła wiadomość, że amerykańskim naukowcom udało się wytworzyć kryształy czasu. Również i Polacy mają swój udział w badaniach tego nowego stanu materii. Swój przepis na takie tzw. dyskretne kryształy czasowe zaproponował wcześniej prof. Krzysztof Sacha z UJ.

  • Technologia

    Kryształy z IF PAN dla kwantowej elektroniki przyszłości

    Nowe materiały - topologiczne izolatory krystaliczne - wytworzono i zbadano w Instytucie Fizyki PAN w Warszawie. Dzięki nim uzyskiwane są niezwykłe zjawiska, które mogą kiedyś znaleźć zastosowanie w urządzeniach elektronicznych czy w spintronice.

Najpopularniejsze

  • Rekonstrukcja życia Paradoxophidion richardoweni z późnego eocenu (37 milionów lat temu) w Anglii. Grafika: Jaime Chirinos, z arch. Georgiosa Georgalisa.

    Nowy gatunek węża sprzed 37 mln rzuca światło na wczesną ewolucję „zaawansowanych węży”

  • Naukowcy udowodnili istnienie tetrakwarków

  • Naukowiec: średniowieczna trójpolówka dała Europie rekordową bioróżnorodność

  • Bakteriofagi w walce z superbakteriami - nowa broń przeciw antybiotykooporności

  • Polscy naukowcy współtwórcami gorsetu do leczenia skoliozy u młodzieży

  • Fot. Adobe Stock

    WHO ostrzega przed niedoborem leku przeciwko otyłości

  • Ukryty kryzys HIV w Europie

  • Prof. Rydzewska: choroby zapalne jelit coraz bardziej powszechne, głównie wśród młodych

  • Mikroplastik to doskonałe miejsce dla groźnych bakterii

  • Powszechnie stosowany olej sprzyja otyłości

Katowice, 07.12.2025. Astronauta projektowy ESA Sławosz Uznański-Wiśniewski podczas spotkania w ramach 9. Śląskiego Festiwalu Nauki. Fot. PAP/Jarek Praszkiewicz

Uznański-Wiśniewski: lokalizacja ośrodka ESA to sprawa wtórna, najważniejszy plan jego powstania

Lokalizacja ośrodka Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), który ma powstać w Polsce, to kwestia wtórna; najważniejsze jest stworzenie planu jego powstania – podkreślił astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski podczas niedzielnego briefingu w trakcie 9. Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera