Wraz ze wzrostem populacji osób starszych rośnie także częstość występowania zaburzeń funkcji poznawczych, które często bywają przeoczone w rutynowych badaniach zdrowotnych.

W badaniu kohortowym (https://www.nature.com/articles/s41598-022-12605-7) przeprowadzonym przez zespół ze Shinshu University School of Medicine w Nagano, uwzględniono obywateli w wieku 50-89 lat losowo wybranych z rejestru mieszkańców współpracującego miasta w 2014 r. Do badania włączono 411 uczestników (202 mężczyzn i 209 kobiet). Autorzy przeanalizowali rozkład wyników testów funkcji poznawczych dla każdej grupy wiekowej (50, 60, 70 i 80 lat.) i płci w celu zbadania, czy spadek funkcji poznawczych można wykryć za pomocą pomiaru balansu kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej.

Balans strzałkowy kręgosłupa (sagittal balance) to parametr mający duże znaczenie dla oceny zdrowia kręgosłupa. Do oceny balansu strzałkowego stosuje się boczne zdjęcia rentgenowskie, obejmujące w miarę możliwości cały kręgosłup, a przynajmniej części od C7 do głowy kości udowej. Trzon najniższego kręgu szyjnego C7 uważany jest za środek masy górnej części ciała człowieka. Poprowadzona od tego kręgu w dół linia pionu C7 (LPC7, strzałkowa oś pionowa, po angielsku SVA) powinna się rzutować na tylną krawędź krążka międzykręgowego L5/S1 (czyli na granicy kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego). Dzięki optymalnemu położeniu środka ciężkości zdrowy kręgosłup potrafi utrzymywać sylwetkę ciała praktycznie bez udziału mięśni. Mięśnie w stanie spoczynku pełnią wówczas rolę pomocniczą, korygując postawę. Prawidłowy rozkład sił w płaszczyźnie strzałkowej (czyli przednio-tylnej) nosi właśnie nazwę „balans strzałkowy”.

Ważnym ilościowym parametrem balansu strzałkowego kręgosłupa jest SVA. Autorzy badań zaobserwowali istotne powiązania pomiędzy starszym wiekiem i/lub anterioryzacją (przesunięciem do przodu) SVA a niższą funkcją poznawczą. U mężczyzn anterioryzacja równowagi kręgosłupa wiązała się z pogorszeniem funkcji poznawczych: mężczyźni z SVA ≥ 100 mm w każdym wieku, SVA ≥ 90 mm w ≥ 70 lat i SVA ≥ 70 mm przy ≥ 80 lat byli bardziej narażeni na pogorszenie funkcji poznawczych niż w przypadkach poniżej tych wartości. U kobiet spadek funkcji poznawczych był bardziej prawdopodobny w przypadkach SVA ≥ 70 mm, niezależnie od wieku.

Dlatego zdaniem autorów anterioryzację równowagi kręgosłupa w starszym wieku można uznać za łatwo widoczny wskaźnik utajonego pogorszenia funkcji poznawczych.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/