W styczniu dr Haruko Obokata z Centrum Biologii Rozwojowej RIKEN (CDB) w Kobe zaprezentowała na łamach „Nature” pracę dotyczącą STAP - wyjątkowo prostej metody tworzenia komórek macierzystych – wystarczyło jakoby poddać dojrzałe komórki działaniu słabego kwasu lub bodźcom mechanicznym. Byłby to prawdziwy przełom, pozwalający na uzyskiwanie komórek macierzystych, a co za tym idzie – leczenie chorób i tworzenie sztucznych narządów tanio i bez moralnych dylematów.

Jednak innym naukowcom nie udało się uzyskać podobnych wyników, a w opisie badań doszukano się poważnych nieścisłości – zarówno dotyczących tekstu, jak i zdjęć. W styczniowej pracy pojawiły się zdjęcia opublikowane wcześniej w pracy doktorskiej Obokaty, opartej na innych eksperymentach.

Podjęte w tej sprawie dochodzenie Centrum Naukowego Riken wykazało, że kierująca badaniami Obokata świadomie sfabrykowała wyniki.

„Tego rodzaju działania całkowicie niszczą wiarygodność danych” – powiedział podczas konferencji prasowej Shunsuke Ishii, przewodniczący komitetu naukowego Riken. „Nie ma wątpliwości, że autorka była świadoma tego zagrożenia. Doszliśmy, zatem do wniosku, że chodzi o nadużycie, polegające na sfabrykowaniu danych”.

Sama badaczka utrzymuje, że niewłaściwe zdjęcia pojawiły się w jej pracy przez pomyłkę i nadal twierdzi, że potrafi zmienić dojrzałe komórki w komórki macierzyste, korzystając z kwaśnej kąpieli lub stresu mechanicznego.

Zespół dochodzeniowy z Riken nie podważa zresztą wprost możliwości, że choć opublikowana praca dotycząca STAP jest niewiarygodna, taka metoda mogłaby działać.

Zespół kierowany przez Shinichi Aizawę i Hitoshi Niwę (współautor badań Obokaty) ma poświęcić rok na sprawdzenie, czy metoda jednak działa. Ewentualny sukces ma być zweryfikowany przez inny zespół.(PAP)

pmw/ krf/