Prof. Agnieszka Zalewska jest specjalistką w dziedzinie fizyki wysokich energii, badaczką neutrin i ciemnej materii. Jak poinformowano na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jej kandydaturę na przewodniczącą Rady Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN pod Genewą – największego na świecie laboratorium fizyki cząstek - zgłosiły wspólnie Polska, Belgia, Węgry i Czechy.

"Kandydatura prof. Zalewskiej, która uzyskała poparcie czterech państw, to wyraz uznania dla indywidualnych naukowych dokonań pani profesor, ale też sukcesów i zaangażowania wszystkich polskich uczonych i inżynierów, którzy od ponad pół wieku z sukcesem pracują w tym największym laboratorium Europy" – podkreśla prof. Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

Rada CERN wybiera przewodniczącego na 1 rok, ale po tym czasie może go wybrać ponownie, jednak nie więcej niż 2 razy z rzędu. Od 2010 r. przewodniczącym Rady jest Francuz Michel Spiro.

Jak wyjaśnia resort nauki, o funkcję przewodniczącego Rady CERN, poza prof. Agnieszką Zalewską ubiegają się trzej inni kandydaci. Kandydatura prof. Roberto Petronzio, fizyka z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, została zgłoszona przez Włochy. Prof. Jos Engelen, zgłoszony przez delegację duńską i brytyjską, był w przeszłości m.in. dyrektorem naukowym CERN, obecnie stoi na czele holenderskiej organizacji badań naukowych (Netherlands Organization for Scientific Research). Dr Bjorn Jacobson, kandydat zgłoszony przez Norwegię, jest doradcą Norweskiej Rady ds. Badań Naukowych. Z początkiem sierpnia wszyscy kandydaci przedstawią swój plan rozwoju CERN i realizowanych tam badań. Głosowanie przewidziano na 20 września, każde z 20 państw członkowskich może oddać tylko jeden głos.

Na polskiej stronie CERN prowadzonej przez Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśniono, że Rada CERN ponosi ostateczną odpowiedzalność za wszystkie ważne decyzje dotyczące organizacji i jej działalności. Każdy z 20 krajów, które należą do CERN, ma w Radzie dwóch oficjalnych delegatów, z których jeden reprezentuje administrację swojego rządu, a drugi interesy naukowe swojego kraju. Każdy kraj członkowski ma jeden głos w Radzie i podjęcie decyzji wymaga większości głosów, jednak w praktyce Rada dąży do jak największej jednomyślności.

Istniejący od 1954 r. ośrodek badawczy CERN był pierwszą wspólną europejską inicjatywą, która stała się wzorem we współpracy międzynarodowej. Do CERN należy dziś 20 europejskich państw. W laboratoryjnym kompleksie na granicy Francji i Szwajcarii pracuje ponad osiem tysięcy naukowców, techników, inżynierów i pracowników administracji, reprezentują 80 różnych narodowości. Wśród nich jest ponad 230 naukowców i inżynierów z Polski. Tylko w uruchomieniu Wielkiego Zderzacza Hadronów w ciągu ostatnich kilku lat uczestniczyło ponad stu Polaków. Do największych osiągnięć CERN należy m.in. odkrycie prądów neutralnych czy wynalezienie stron www. 4 lipca 2012 roku uczeni z ośrodka pod Genewą ogłosili kolejny naukowy przełom – zidentyfikowali nową cząstkę elementarną, która może być poszukiwaną od lat cząstką Higgsa.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ ula/bsz