Jak przypominają autorzy pracy – naukowcy z Brigham and Women's Hospital oraz Massachusetts General Hospital w Bostonie, kobiety są bardziej narażone na zachorowanie na alzheimera. Stanowią ok. dwie trzecie populacji wszystkich osób z tą chorobą. Ponadto, przedwczesna menopauza, czyli menopauza, która występuje spontanicznie przed 40. rokiem życia albo z powodu interwencji chirurgicznej przed 45. rokiem życia, ma związek z wyższym ryzykiem zachorowania na alzheimera.

Zespół z Bostonu przeanalizował dane zebrane wśród 292 osób dorosłych w długofalowym studium Wisconsin Registry for Alzheimer’s Prevention (WRAP), dotyczącym choroby Alzheimera. Wszyscy uczestnicy mieli prawidłowe funkcje poznawcze. Analizowano wyniki obrazowania mózgu przy pomocy pozytonowej tomografii emisyjnej (PET) pod kątem poziomu beta-amyloidu oraz białka tau w siedmiu różnych regionach mózgu. Złogi beta-amyloidu, jak również fibryle (włókna) białka tau są nieprawidłowymi strukturami, obecnymi w mózgach osób chorych na alzheimera.

W przypadku kobiet zgromadzono szczegółowe informacje na temat wieku, w którym wystąpiła menopauza oraz czasu rozpoczęcia hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).

Zgodnie z przewidywaniami, kobiety miały wyższy poziom białka tau w mózgu w porównaniu z mężczyznami w tym samym wieku, zwłaszcza wówczas, gdy występował u nich również nieprawidłowy, podwyższony poziom beta-amyloidu. Zależność ta była silniejsza u pań, u których przedwcześnie wystąpiła menopauza i które późno zaczęły stosować HTZ - pięć lat albo później po wystąpieniu menopauzy. Co ważne, u pań z przedwczesną menopauzą, które zaczęły wcześnie stosować hormonalną terapię zastępczą, nie stwierdzano wyższego poziomu białka tau i beta-amyloidu.

“Odkryliśmy, że najwyższy poziom białka tau, zaangażowanego w rozwój choroby Alzheimera, występował tylko u tych użytkowniczek hormonalnej terapii zastępczej, które miały dużą przerwę między wystąpieniem menopauzy a rozpoczęciem terapii hormonalnej” – skomentowała współautorka pracy dr Rachel Buckley z Massachusetts General Hospital (MGH) w Bostonie. Jak dodała badaczka, HTZ jest najbardziej wiarygodną metodą łagodzenia ciężkich objawów menopauzy. Jednak dwie dekady temu wyniki znanego długofalowego studium pt. Women’s Health Initiative (WHI) wykazały, że stosowanie HTZ u kobiet w wieku 65. lat i starszych ma związek z niemal dwukrotnie wyższą częstością występowania demencji w porównaniu z placebo.

Zdaniem naukowców miało to prawdopodobnie związek z rozpoczynaniem HTZ wiele lat po wystąpieniu menopauzy, zamiast od razu.

“Gdy chodzi o terapię hormonalną czas ma znaczenie. Nasze wcześniejsze wyniki z badania WHI sugerowały, że rozpoczynanie HTZ wcześniej, gdy wystąpi menopauza, zamiast później, daje lepsze wyniki jeśli chodzi o prewencję chorób sercowo-naczyniowych, pogorszenia funkcji poznawczych i śmiertelności z różnych przyczyn. A najnowsze badanie sugeruje, że to samo dotyczy odkładania się białka tau” – skomentowała biorąca udział w badaniach dr JoAnn Manson z Brigham and Women’s Hospital.

Według pierwszego autora pracy dr. Gilliana Coughlana HTZ może mieć negatywny wpływ na funkcje poznawcze jedynie wówczas, gdy jest włączana wiele lat po wystąpieniu menopauzy. (PAP)

Autorka: Joanna Morga

jjj/ bar/