Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
03.03.2023 aktualizacja 03.03.2023

Dlaczego odkrycie komory w Wielkiej Piramidzie jest ważne?

Wielka Piramida, fot. S. Zdziebłowski Wielka Piramida, fot. S. Zdziebłowski

Od XIX w. nikomu nie udało się odkryć nieznanej komory w piramidzie Cheopsa w Egipcie. O takim dokonaniu poinformowano wreszcie w czwartek. Jednak nie samo jej znalezienie jest ważne. Istotne jest to, że udowodniono skuteczność metody, która wskazała na istnienie pustej przestrzeni.

Już w 2016 i w 2017 r. międzynarodowa grupa badaczy w ramach projektu Scan Pyramids wskazała miejsca w Wielkiej Piramidzie, gdzie miały znajdować się puste przestrzenie. Jedno z nich wytypowano tuż nad oryginalnym wejściem do piramidy, w jej północnej ścianie.

W czwartek na konferencji prasowej w Gizie zaprezentowano po raz pierwszy film wykonany z wykorzystaniem kamery endoskopowej. Umieszczono ją po przewierceniu wąskiego otworu w bloku skalnym nad oryginalnym wejściem do piramidy, za którym miała się znajdować pusta przestrzeń. Na to wskazywały analizy tomografii mionowej i odczyty georadaru. I faktycznie. Naukowcy ujrzeli korytarz, a może raczej komorę przesklepioną stropem namiotowym. Ma 9 m długości i 2 m szerokości. Wygląda na to, że nie prowadzi do kolejnych części piramidy i jest zakończona ślepo.

Komora jest pusta. Tutaj ludzie nie mieli nigdy zaglądać. Komora, a w zasadzie jej namiotowe sklepienie, najpewniej miało zredukować nacisk masy piramidy na tunel wiodący do piramidy i tym samym ograniczyć do minimum ryzyko jego zawalenia się. W podobny sposób przesklepiona jest Komora Królowej w Wielkiej Piramidzie oraz jedno z pomieszczeń nad Komorą Króla. Dlatego nie spodziewajmy się, że nowo odkryta komora doprowadzi nas do nieznanej sieci tuneli.

Jednak odkrycie to jest kluczowe z innego względu i może doprowadzić naukowców do naprawdę niezwykłego znaleziska. Udowodniono, że tomografia mionowa działa. Wytypowane miejsce, które miało być pustą przestrzenią, faktycznie nią jest. Kilka lat temu ten sam zespół wskazał, że olbrzymia pusta przestrzeń o długości ok. 50 m znajduje się w samym sercu piramidy, nad Wielką Galerią.

fot. S. Zdziebłowski
Wielka Piramida, fot. S. Zdziebłowski

Kilkudziesięciometrową Wielką Galerię zbudowano z siedmiu warstw bloków kamiennych, z których każda kolejna wysuwa się ku wnętrzu korytarza o kilka centymetrów. Ze względu na sposób konstrukcji uznawana jest za cud architektury starożytnej. Wskazana kilka lat temu przypuszczalna pusta przestrzeń znajduje się właśnie nad Wielką Galerią, ale nie są na razie znane jej szczegóły konstrukcyjne. Wiemy jednak, że ta metoda nieinwazyjna (niewymagająca ingerencji w strukturę zabytku) sprawdziła się w przypadku badania piramidy. Zatem prawie na pewno mamy do czynienia z kilkudziesięciometrową komorą lub tunelem nad Wielką Galerią.

Potwierdzenie istnienia komory lub tunelu i zajrzenia do jego lub jej wnętrza będzie wyzwaniem. Czym może być ta przestrzeń? Nie możemy wykluczyć, że i tu architekci zastosowali jakiś system odciążający dla znajdującego się poniżej pomieszczenia, czyli Wielkiej Galerii. Skoro takie rozwiązania znane są z dwóch komór w tej budowli i strefy wejściowej do piramidy, to być może i tutaj starożytni Egipcjanie wykonali podobny system zabezpieczeń dla bardzo obszernej komnaty w środku piramidy. To tylko hipoteza. Być może mamy do czynienia z czymś zupełnie innym. Jednak nie ma co liczyć na odkrycie jakiegoś niezależnego systemu korytarzy i komory pełnej kosztowności. O tym, że piramida Cheopsa jest pełna pustych przestrzeni lub przestrzeni wypełnionych gruzem lub piachem, wiemy m.in. już z badań XIX-wiecznych eksploratorów. W ten sposób architekci zapewne ułatwiali sobie pracę, bo pozyskanie kolejnego bloku i jego odpowiednie ociosanie było bardzo czasochłonne.

"Po 44 latach badań możemy powiedzieć, że rdzeń piramidy jest bardziej podobny do sera szwajcarskiego niż do cheddara. Często pisze się, że średnia waga bloku w niej wynosi 2,5 tony, ale tak naprawdę nie ma dwóch identycznych bloków" – przekonują w swojej książce "Giza and the Pyramids" eksperci zajmujący się piramidami, doktorzy: Mark Lehner i Zahi Hawass.

Czy nad Wielką Galerią jest taka, jedna z wielu dziur, jak w serze szwajcarskim (byłaby dość długa, ale i takie się zdarzają)? Czy też jakaś komnata? A jeśli tak - jaka jest jej funkcja? Poczekajmy na dalsze badania naukowców.

Wielka Piramida, fot. S. Zdziebłowski
Wielka Piramida, fot. S. Zdziebłowski

Jeszcze drobne wyjaśnienie. Napisałem, że od XIX w. nie udało się odkryć w Wielkiej Piramidzie żadnej komory lub korytarza. To prawda. Jednak od lat 90. XX w. naukowcy badali tzw. szyby wentylacyjne w Wielkiej Piramidzie, które pod ostrym kątem celują w niebo. W przypadku dwóch z nich, biegnących z Komory Królowej, samobieżny robot dojechał do blokady w postaci bloków z miedzianymi uchwytami. Te tuneliki - o szerokości ok. 20 na 20 cm i długości kilkudziesięciu metrów - nie doprowadziły jednak do żadnych obszernych pomieszczeń. Zdaniem egiptologów szyby pełniły czysto symboliczną, religijna rolę i miały pomóc zmarłemu władcy dostać się do świata zmarłych.

Szymon Zdziebłowski

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024