Móżdżek to główna część tyłomózgowia wszystkich kręgowców – u ludzi znajduje się pod tylną częścią mózgu. Wyglądem przypomina nieco mniejszą wersję mózgu - stąd jego nazwa (także po łacinie nazywa się cerebellum – czyli „mały mózg”). Jednak powierzchnię móżdżku pokrywają głębokie równoległe szczeliny, a nie przypadkowo wyglądające zakręty (jak w mózgu). Uszkodzenie móżdżku wywołuje u człowieka zaburzenia ruchów precyzyjnych, równowagi, postawy i uczenia się ruchów (jak w przypadku nauki jazdy na rowerze). Choć sam móżdżek ruchów nie inicjuje, uczestniczy w ich koordynacji, zapewnia precyzję i odpowiedni czas wykonywania. Jest to możliwe dzięki informacjom jakie otrzymuje móżdżek z innych części mózgu oraz z narządów zmysłów poprzez rdzeń kręgowy.

Nowe badania (DOI 10.1073/pnas.2204900119), prowadzone przez profesora Dominique de Quervaina i profesora Andreasa Paassotiropoulosa z Uniwersytetu w Bazylei dotyczą roli móżdżku w przechowywaniu doświadczeń emocjonalnych. W badaniu na dużą skalę naukowcy pokazali 1418 uczestnikom wywołujące emocje i neutralne obrazy oraz rejestrowali aktywność mózgu badanych za pomocą rezonansu magnetycznego.

Zarówno pozytywne, jak i negatywne doświadczenia emocjonalne są szczególnie dobrze przechowywane w pamięci. Zjawisko to jest ważne dla naszego przetrwania, ponieważ musimy pamiętać o niebezpiecznych sytuacjach, aby uniknąć ich w przyszłości. Wcześniejsze badania wykazały, że kluczową rolę w tym zjawisku odgrywa struktura mózgu zwana ciałem migdałowatym, która jest ważna w przetwarzaniu emocji. Emocje aktywują ciało migdałowate, co z kolei ułatwia przechowywanie informacji w różnych obszarach mózgu.

Jak wykazały przeprowadzone później testy pamięci, wywołujące pozytywne i negatywne emocje obrazy zostały zapamiętane przez uczestników znacznie lepiej, niż emocjonalnie neutralne. Lepsze przechowywanie obrazów o zabarwieniu emocjonalnym wiązało się ze wzrostem aktywności mózgu w obszarach, o których już wiadomo, że odgrywają rolę w zapamiętywaniu emocji. Jednak zespół zidentyfikował zwiększoną aktywność również w móżdżku.

Udało się przy tym wykazać, że móżdżek wykazuje silniejszą komunikację z różnymi obszarami mózgu podczas procesu wzmożonego przechowywania obrazów emocjonalnych. Otrzymuje informacje z zakrętu obręczy – obszaru mózgu, który jest ważny w percepcji i ocenie uczuć. Ponadto móżdżek wysyła sygnały miedzy innymi do ciała migdałowatego i hipokampu. Ten ostatni odgrywa kluczową rolę w przechowywaniu wspomnień.

„Uzyskane wyniki wskazują, że móżdżek jest integralną częścią sieci odpowiedzialnej za lepsze przechowywanie informacji emocjonalnych”, mówi de Quervain. Chociaż poprawa pamięci o wydarzeniach związanych z emocjami jest mechanizmem kluczowym dla przetrwania, w przypadku bardzo negatywnych doświadczeń może prowadzić do powracającego lęku. To sugeruje, że odkrycia mogą również mieć znaczenie dla zrozumienia stanów psychicznych, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD). (PAP)

pmw/ zan/