Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (obowiązuje od 1 października 2018 r.) wprowadziła nowe przepisy dotyczące prowadzonej co cztery lata ewaluacji uczelni i instytutów naukowych. W ewaluacji przyznawane są kategorie naukowe (od najwyższej A+ do najniższej – C) w poszczególnych dyscyplinach nauki.

"W pierwszej połowie czerwca Komisja Ewaluacji Nauki podjęła uchwały w sprawie kategorii naukowych proponowanych dla podmiotów w ramach poszczególnych dyscyplin naukowych i artystycznych. Są one dostępne na stronie MEiN. Minister Edukacji i Nauki, biorąc pod uwagę uchwały Komisji Ewaluacji Nauki, w drodze decyzji administracyjnych, przyznał kategorie naukowe A+, A, B+, B albo C" – poinformowało MEiN we wtorek na swojej stronie internetowej.

Uniwersytet Warszawski otrzymał 8 kategorii A+ (w dyscyplinach: astronomia, historia, informatyka, matematyka, nauki chemiczne, nauki fizyczne, nauki o bezpieczeństwie i psychologia) i 8 kategorii A (archeologia, ekonomia i finanse, filozofia, geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, językoznawstwo, literaturoznawstwo, nauka o Ziemi i środowisku, nauki socjologiczne).

UJ dostał 4 kategorie A+ (nauki chemiczne, nauki fizyczne, nauki o bezpieczeństwie, psychologia) i 7 kategorii A (filozofia, geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, informatyka, matematyka, nauki biologiczne, nauki o sztuce, nauki prawne).

Politechnika Gdańska otrzymała 3 kategorie A+ (architektura i urbanistyka; automatyka, elektronika i elektrotechnika, nauki chemiczne) i 8 kategorii A (ekonomia i finanse, inżynieria biomedyczna, inżynieria chemiczna, inżynieria materiałowa, inżynieria mechaniczna,; inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka; matematyka, nauka o zarządzaniu i jakości).

Uniwersytet Adama Mickiewicza zdobył 2 kategorie A+ (archeologia i nauki o kulturze i religii) i 10 A (astronomia, filozofia, geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, inżynieria materiałowa, językoznawstwo, literaturoznawstwo, matematyka, nauki fizyczne, nauki o komunikacji społecznej i mediach, nauki socjologiczne).

Według oceny ministerstwa na przykład najlepszym miejscem do studiowania archeologii są Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W przypadku matematyki są to: Instytut Matematyczny PAN, Politechnika Wrocławska i Uniwersytet Warszawski.

Osoby chcące studiować psychologię, w ocenie resortu, najlepiej, by rekrutowały się do Instytutu Psychologii PAN, Uniwersytetu SWPS w Warszawie, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie czy Uniwersytetu Warszawskiego. Inżynieria mechaniczna najlepsza jest w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN i na Politechnice Lubelskiej.

Od tych kategorii zależy m.in. możliwość prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim i nadawania stopni naukowych. Na przykład uprawnienie do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie ma uczelnia, instytut PAN, instytut badawczy albo instytut międzynarodowy w dyscyplinie, w której ma kategorię naukową A+, A albo B+.

Od kategorii uzależniona jest też kwota subwencji, czyli pieniędzy, które jednostki naukowe otrzymują z budżetu państwa.

Nie każda uczelnia może nosić miano uniwersytetu. Jest ono zastrzeżone dla uczelni akademickiej mającej kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej 6 dyscyplinach naukowych lub artystycznych, zawierających się w co najmniej 3 dziedzinach nauki lub sztuki.

Pierwsza ewaluacja miała pierwotnie objąć lata 2017-2020. Ostatecznie jednak objęła lata 2017-2021 i rozpoczęła się 1 stycznia 2022 r.

W Polsce jest blisko 400 uczelni, na których kształci się ok. 1,2 mln studentów. Ewaluacji podlegają też instytuty naukowe.

Szczegółowy raport jest na stronie www.mein.gov.pl. (PAP)

Autorzy: Szymon Zdziebłowski, Agata Zbieg, Aleksandra Kiełczykowska

szz/ ak/ agz/