Nagroda „Public Engagement with Research Award” wręczana jest zdobywcom grantów ERC, którzy podczas realizacji projektów naukowych wykazali się doskonałością w zakresie angażowania społeczności spoza świata nauki. Wśród dziewięciorga tegorocznych finalistów w jednej z trzech kategorii znalazł się też dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, nominowany w kategorii „Inspire – public outreach”.

W czwartek podczas Euroscience Open Forum 2022 ogłoszono laureatów w każdej z trzech kategorii. Ostatecznymi zwycięzcami okazali się: Alpa Shah z London School of Economics and Political Science, Jonathan Tennyson z University College London i Mariska Kret z Uniwersytetu w Lejdzie. Dr hab. Artur Obłuski zdobył zaś wyróżnienie publiczności, o którym zdecydowało głosowanie w mediach społecznościowych.

Finansowany przez ERC projekt dr. hab. Artura Obłuskiego "UMMA – Urban Metamorphosis of the community of a Medieval African capital city" realizowany jest w Starej Dongoli, w Sudanie.

"Stara Dongola, gdzie zachowały się pozostałości wspaniałych kościołów, klasztorów z największą na świecie kolekcją malowideł średniowiecznych, czy najstarszy zachowany meczet w tej części Afryki i monumentalne grobowce misjonarzy islamskich, jest ważnym elementem światowego dziedzictwa kulturowego. Ten potencjał powinien służyć nie tylko archeologom prowadzącym tam wykopaliska, ale przede wszystkim społecznościom lokalnym i szerzej społeczeństwu sudańskiemu" - wyjaśniał dr hab. Obłuski cytowany w komunikacie uczelni.

Dodał, że jego zespół zainicjował wraz ze społecznościami lokalnymi, ale także samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz władzami centralnymi działania mające na celu strategiczne podejście do zachowanego na tym stanowisku dziedzictwa.

"Tak, aby nasi gospodarze poza splendorem mieli również bardziej wymierne korzyści np. ekonomiczne w ramach zrównoważonego rozwoju, którego profity będą trafiać do lokalnych społeczności a nie dużych korporacji. Pamiętajmy, że Sudan jest 8. najbiedniejszym krajem świata" – podkreślił kierownik projektu.

W komunikacie podano, że jednym z elementów działań dr. hab. Obłuskiego, który jest też jednocześnie dyrektorem CAŚ UW, jest wprowadzenie nowej strategii w badań w tym ośrodku badawczym. Polega ona na współpracy z lokalnymi społecznościami na rzecz archeologii, dziedzictwa i zrównoważonego rozwoju.

Dodano, że jest to podejście, które ma promować zbliżenie pomiędzy naukowcami a mieszkańcami regionów, gdzie prowadzone są badania. Ma pozwolić też "osadzić rezultaty prac archeologicznych w ich naturalnym kontekście społecznym i geograficznym."

Jak wyjaśniają archeolodzy, wdrażanie tej strategii w badaniach w Dongoli koordynuje dr Tomomi Fushiya, która specjalizuje w collaborative archaeology (czyli archeologii angażującej) i od lat pracuje nad podobnymi projektami w Sudanie.

Obłuski i Fushiya zaznaczają, że praca nad projektem archeologicznym powinna przebiegać dwukierunkowo, z uwzględnieniem lokalnego punktu widzenia i tradycyjnej wiedzy o dziedzictwie kulturowym. Takie partycypacyjne, angażujące współczesne społeczeństwa, podejście daje możliwość prawdziwie dwustronnej współpracy i może przyczynić się do dekolonizacji metod stosowanych w archeologii w Sudanie. 

PAP - Nauka w Polsce

ekr/