Jak poinformowała Ambasada RP w Peru, mural powstał w ramach obchodów 200-lecia Republiki Peru na szczycie najnowszego budynku Wydziału Inżynierii Naftowej, Gazu Ziemnego i Petrochemii na terenie kampusu UNI, przy jednej z głównych arterii komunikacyjnych Limy (Av. Habich i Av. Tupac Amaru). Jego uroczyste odsłonięcie planowane jest w lipcu - w 146. rocznicę założenia uczelni.

Na muralu Edward Jan Habich – wybitny polski inżynier i matematyk, powstaniec styczniowy, emigrant polityczny i działacz polonijny przedstawiony jest w średnim wieku z typowymi dla niego polskimi sarmackimi wąsami, w tużurku.

„Edward Habich jest drugim po Erneście Malinowskim najbardziej rozpoznawalnym i zasłużonym w budowie niepodległego Peru Polakiem” - podkreślono w komunikacie Ambasady RP w Peru. „Wszechstronność i skuteczność jego działań sprawia, że mimo upływu kolejnych dekad pamięć o nim jest żywa a jego postać budzi do dziś respekt” - zaznaczyli przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej w Peru.

Niewątpliwie jego największym osiągnięciem było założenie i kierowanie Szkołą Inżynierów Cywilnych i Górnictwa – dziś Universdad Nacional de Ingenería. Szkoła, którą otwarto 18 lipca 1876 r. była pierwszą w skali kontynentu Wyższą Uczelnią Techniczną, a do dziś – jak podkreślono w komunikacie Ambasady RP w Peru - pozostaje jedną z najlepszych w Ameryce Łacińskiej. Szkoła wykształciła ponad 500 pierwszych inżynierów z Peru, Ekwadoru, Boliwii i Kolumbii. „E. Habich kierował nią do śmierci, dokonując transformacji systemu nauczania w Peru, na jakim wzorowano się długo w krajach sąsiednich” - zaznaczyli przedstawiciele Ambasady RP w Peru.

Autorem projektu muralu jest dr Jędrzej Kotarski, który podkreślił, że „bardzo ważny był wybór właściwej lokalizacji muralu, tak aby jak największa liczba mieszkańców Limy mogła być odbiorcą przedstawianych treści, nie tylko studenci UNI”.

„Mural jest nowoczesnym środkiem służącym do przekazywania idei, myśli i wartości - obecnie przeżywa szczególną popularność nie tylko jako forma ekspresji estetycznej ale przede wszystkim jako najskuteczniejsze i najtrwalsze medium komunikacji społecznej. Jednocześnie jest formą interesującą wizualnie, przystępną dla masowego, zróżnicowanego grona odbiorców i wpisującą się w założenia dyplomacji publicznej, historycznej i kulturowej” - podkreślił dr Jędrzej Kotarski, cytowany w komunikacie Ambasady RP w Peru.

Autorem i wykonawcą muralu jest dr Rafał Roskowiński, polski artysta współczesnego muralizmu współpracujący z Katarzyną Sykus. Barwy muralu, a szczególnie tło za sylwetką Edwarda Jana Haicha nawiązują do malarstwa jego prawnuka - znanego peruwiańskiego abstrakcjonisty José Tola de Habich, zmarłego w 2019 r.

Namalowanie muralu możliwe było dzięki dotacji z Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz współpracy z łódzką Fundacją Urban Forms. „Mural powstał dzięki sympatii władz UNI – szczególnie dzięki prorektorowi prof. Arturo Talledo oraz dziekan wydziału Petrochemii prof. Luz de Fátima Eyzaguirre Gorvenia. Wykonany został dzięki wsparciu i zaangażowaniu prof. zw. dr hab. Magdaleny Śniadeckiej-Kotarskiej, Ambasador RP w Limie oraz Teresy Latuszewskiej-Syrda, prezes łódzkiej fundacji Urban Forms, zajmującej się promowaniem sztuki ulicy” - podkreślono w komunikacie prasowym polskiej placówki dyplomatycznej w Peru.

Uroczyste odsłonięcie muralu planowane jest na 18 lipca - w 146. rocznicę założenia UNI. „Zgodnie z tradycją, tego dnia władze uczelni składają kwiaty w Parku Polonia, przy pomniku E. Habicha, który był ufundowany przez jego uczniów i współpracowników” - podano w komunikacie. W 2020 r. pomnik E. Habicha został po 100 latach odrestaurowany i odnowiony pod patronatem Ambasady RP w Limie dzięki środkom pozyskanym w ramach grantów konkursowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Edward Jan Habich urodził się 31 stycznia 1835 w Warszawie, a zmarł 31 października 1909 w Limie. Do Peru przybył po okresie studiów w jednej z najlepszych szkół technicznych tamtych czasów - paryskiej École Nationale des Ponts et Chaussées, pracując równolegle jako dyrektor Wyższej Polskiej Szkoły nawiązał ważne relacje naukowe z wieloma placówkami naukowo – badawczymi i wydawniczymi. W 1869 t. podpisał trzyletni kontrakt z rządem Peru, gdzie pozostał na 40 lat – aż do śmierci w 1909 r.

Jako inżynier rządowy pracował w pierwszych latach swojego pobytu w Peru na południu kraju nad uregulowaniem rzek i nawadnianiem terenów pustynnych w regionie Tarapaca i Arica (dziś Chile), porządkowaniem eksploatacji wód górskich. Był autorem projektów szpitala, kościoła i mostów w Moquegua, uruchomienia pierwszej linii kolejowej na południu kraju oraz inicjatorem założenia Korpus Inżynierów, Peruwiańskiego Towarzystwa Dobroczynności, Peruwiańskiego Towarzystwa Geograficznego; pierwszych periodyków i wydawnictw naukowych.

PAP - Nauka w Polsce

amk/ agt/