Od rozpoczęcia inwazji rosyjskiej na Ukrainę 24 lutego b.r. zwiększa się lista zagranicznych firm, które zdecydowały się zakończyć swoją działalność w Rosji. Dotyczy to również świata nauki. PAP zapytała Polską Akademię Nauk o to, jaka jest jej polityka w kwestii współpracy z rosyjskimi instytucjami.

Z przekazanych PAP przez PAN informacji wynika, że od kilku lat zmniejszał się zakres współpracy PAN z rosyjskimi instytucjami.

"Co prawda w 1995 roku utworzono Przedstawicielstwo PAN w Moskwie, które funkcjonowało w ramach dwustronnego porozumienia pomiędzy PAN i RAN, jednak strona rosyjska odmówiła oficjalnej akredytacji działalności PAN w Moskwie. Wobec czego problemy formalne związane z pozwoleniem na pobyt pracowników PAN zmusiły kierownictwo Akademii do podjęcia radykalnego kroku - likwidacji placówki" – powiedziała PAP dyrektor Biura Współpracy z Zagranicą PAN dr Anna Plater-Zyberk. Likwidacja placówki nastąpiła z końcem 2018 r.

Plater-Zyberk dodała, że współpraca z Rosyjską Akademią Nauk, Rosyjską Akademią Nauk Rolniczych i Rosyjską Akademią Nauk Medycznych jest zawieszona od 2013 roku, gdy zaczęła się restrukturyzacja tamtych akademii.

"To oznacza, że w momencie rozpoczęcia wojny z Ukrainą nie było żadnych relacji między Polską Akademią Nauk i Rosyjską Akademią Nauk. Nie posiadamy szczegółowych informacji o bezpośredniej współpracy między jednostkami naukowymi Polskiej Akademii Nauk i instytutami Rosyjskiej Akademii Nauk" - zastrzegła.

Plater-Zyberk poinformowała również, że każdy z 70 Instytutów PAN sam dobiera sobie partnerów zagranicznych w zależności od potrzeb. "Trudno jest określić konkretną liczbę instytutów współpracujących albo nie współpracujących z rosyjskimi badaczami, ponieważ nie jest to zero-jedynkowa ocena, a współpraca przybiera mniej lub bardziej formalny charakter" - zaznaczyła.

Poszczególne instytuty podjęły decyzję o zawieszeniu współpracy z rosyjskimi centrami naukowymi. Na przykład Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk zawiesił dotychczasową, wieloletnią współpracę naukową z jednostkami naukowymi Federacji Rosyjskiej oraz Białorusi, a Centrum Badań Kosmicznych PAN zaprzestało dostarczania pomiarów laserowych rosyjskich satelitów GLONASS.

"Nie uważamy, że poszczególnych przedstawicieli nauki rosyjskiej należy automatycznie poddać ostracyzmowi. Jednak instytucje, które oficjalnie popierają haniebną agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę - już tak. Jesteśmy przekonani, że zaprzestanie współfinansowania Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych (Dubna) czy odwołanie Zjazdu Federacji Europejskich Towarzystw Biochemicznych planowanego w Moskwie w roku 2023 to słuszne decyzje" - przekazała Plater-Zyberk.

Dodała, że prezydium Polskiej Akademii Nauk zaleciło redaktorom naczelnym pism wydawanych, współfinansowanych i korzystających z logotypu Akademii zawieszenie do odwołania procedowania prac, których autorami lub współautorami są osoby afiliowane w państwowych instytucjach naukowych Federacji Rosyjskiej.(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ mhr/