Zaobserwowana korelacja jest najsilniejsza w przypadku pełnotłustych produktów mlecznych (https://drc.bmj.com/content/8/1/e000826).

Jak przypominają autorzy publikacji, już wcześniejsze badania sugerowały, że wyższe spożycie produktów mlecznych wiąże się z obniżonym ryzykiem cukrzycy, nadciśnienia i zespołu metabolicznego. Jednak tamte badania koncentrowały się wyłącznie na Ameryce Północnej i Europie, pomijając inne regiony świata.

Aby sprawdzić, czy zależność ta występuje również na pozostałych obszarach globu, naukowcy wykorzystali bazę zdanych medycznych zebranych w ramach projektu Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE). Zawiera ona informacje o blisko 150 tysiącach osób w wieku 35-70 lat, pochodzących z 21 krajów: Argentyny, Bangladeszu, Brazylii, Kanady, Chile, Chin, Kolumbii, Indii, Iranu, Malezji, Palestyny, Pakistanu, Filipin, Polski, Afryki Południowej, Arabii Saudyjskiej, Szwecji, Tanzanii, Turcji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Zimbabwe.

Standardowe spożycie nabiału przez poszczególnych uczestników w ciągu ostatnich 12 miesięcy oceniano za pomocą specjalnych kwestionariuszy. Produkty mleczne obejmowały: mleko, jogurt, napoje jogurtowe, sery oraz dania przygotowywane z produktów mlecznych. Wszystkie je sklasyfikowano jako pełnotłuste lub o obniżonej zawartości tłuszczu (1-2 proc.).

Masło i śmietanę oceniano osobno, ponieważ w niektórych spośród badanych krajów ich spożycie nie jest powszechne.

Jednocześnie naukowcy zebrali dane dotyczące historii medycznej uczestników, stosowaniu przez nich leków na receptę, poziomie wykształcenia, paleniu papierosów oraz masie ciała, wzroście, obwodzie talii, ciśnieniu krwi i stężeniu glukozy we krwi na czczo.

Za pięć głównych czynników pozwalających na zdiagnozowanie zespołu metabolicznego badacze uznali: ciśnienie powyżej 130/85 mm Hg, obwód talii powyżej 80 cm, niski poziom korzystnego cholesterolu HDL (mniej niż 1-1,3 mmol/l), poziom trójglicerydów we krwi powyżej 1,7 mmol/dl oraz glikemię na czczo wynoszącą conajmniej 5,5 mmol/l.

Okazało się, że średnie dzienne spożycie nabiału wśród uczestników wyniosło 179 g, przy czym produkty pełnotłuste stanowiły około dwukrotność produktów niskotłuszczowych: 124,5 g w porównaniu do 65 g.

U około 46,5 tys. uczestników wykryto zespół metaboliczny, co oznacza, że dotyczyły ich co najmniej 3 z 5 wymienionych wyżej czynników.

Analiza wykazała, że nabiał ogółem oraz nabiał pełnotłusty - ale nie niskotłuszczowy - był związany z rzadszym występowaniem większości czynników zespołu metabolicznego, przy czym wielkość tej zależności była największa w krajach o zwyczajowo niskim spożyciu mleka.

Wyliczono także, iż przynajmniej 2 porcje nabiału dziennie wiązały się z 24 proc. niższym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego i 28 proc. niższym w przypadku samych pełnotłustych produktów mlecznych (w porównaniu z zupełnym brakiem mleka i jego przetworów w diecie).

Poza tym w ciągu 10 lat obserwacji u ponad 13,5 tys. uczestników badania osób rozwinęło się nadciśnienie tętnicze, a u 5351 - cukrzyca.

Po kolejnych analizach autorzy odkryli, że przynajmniej 2 porcje produktów mlecznych dziennie wiązały się z niższym o 11-12 proc. ryzykiem obu stanów oraz 13-14 proc. niższym, kiedy były to 3 porcje dziennie. I znowu korelacja była silniejsza dla produktów pełnotłustych niż dla niskotłuszczowych.

„Jeśli nasze odkrycia zostaną potwierdzone w wystarczająco dużych i długoterminowych badaniach, top będziemy mogli uznać zwiększone spożycie mleka za realną i tanią strategię zapobiegania zespołowi metabolicznemu, nadciśnieniu tętniczemu, cukrzycy i chorobom sercowo-naczyniowy na całym świecie” - podsumowują twórcy badania.(PAP)

kap/ agt/