Gowin: w nowej kadencji reforma uczelni będzie kontynuowana, nie ma od niej odwrotu

Wicepremier szef resortu nauki Jarosław Gowin podczas poniedziałkowej konferencji naukowej "Transformacja akademickiego szkolnictwa wyższego w Polsce w okresie 30-lecia 1989-2019" w Warszawie zapowiedział, czego środowisko akademickie może się spodziewać w najbliższych 4 latach. Zastrzegł, że mówi to bez przesądzania o kształcie przyszłego rządu i o tym, kto będzie kierował resortem nauki.

"Chcę stanowczo zapowiedzieć, że reforma będzie kontynuowana, (…) - nie ma odwrotu od tej reformy" – powiedział Jarosław Gowin. Dodał, że konieczne jest wprawdzie wprowadzenie do przepisów pewnych korekt - ale uznał, że filary wprowadzonych przez niego w ostatnich czterech latach zmian przetrwają.

"Reforma wymaga pogłębienia" – ocenił.

Odniósł się w ten sposób do zmian wprowadzonych m.in. w Konstytucji dla Nauki – ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która weszła w życie w październiku ub.r.

"Zasadniczo jednak chciałbym zapowiedzieć, że czekają nas 4 lata spokojnego wdrażania i stabilizacji" – powiedział minister. Dodał zarazem, że w ramach tego "spokojnego wdrażania" następować będą pewne punkty kulminacyjne. Zapowiedział, że jednym z nich będzie ogłoszenie w najbliższą środę wyników konkursu na uczelnie badawcze.

Spośród 20 najlepszych uczelni w Polsce, uprawnionych do startu w konkursie, wyłonionych zostanie wtedy dziesięć, które w latach 2020–2026 otrzymywać będą subwencję zwiększoną o 10 proc.

Gowin zapewnił, że konkurs rozstrzygali zagraniczni eksperci, a resort nauki na żadnym etapie nie ingerował w ich prace. Zapewnił, że ostateczny wynik konkursu będzie się pokrywał z rekomendacją zespołu.

Kolejnym związanym z sektorem nauki punktem kulminacyjnym nadchodzącej kadencji w ocenie Gowina mają być wyniki ewaluacji działalności naukowej, których ogłoszenie zaplanowano na 2021 rok. Jarosław Gowin powiedział, że są w środowisku akademickim podejmowane inicjatywy, które mają odsunąć tę ewaluację w czasie. Zapewnił jednak, że jego resort jest zdecydowany, aby ewaluację przeprowadzić w terminie przewidzianym ustawą.

Jarosław Gowin mówił też o dużym wyzwaniu, jakim będzie w najbliższych latach zwiększenie stopnia umiędzynarodowienia polskiej nauki i sprawienie, by polscy uczeni liczniej brali udział w projektach, które złożą się na unijny program ramowy Horyzont Europa.

Według ministra nauki ważne będzie podniesienie rangi polskich uczelni w rankingach światowych.

W jego ocenie powinna też nastąpić reforma PAN, która w obecnym kształcie może zacząć tracić uczonych. "Musimy wspólnie ze środowiskiem PAN i środowiskiem naukowym wypracować nowe rozwiązania" - mówił.

Mówiąc o wzroście nakładów Gowin nadmienił, że będzie to wymagało skoordynowanych wysiłków jego resortu i środowiska akademickiego. "Bardzo szerokie programy społeczne, zrealizowane w kończącej się kadencji i zapowiedziane na najbliższe lata, zostawiają już bardzo wąski margines dla inwestycji w obszary rozwoju. A jednym z takich obszarów jest nauka i szkolnictwo. Mówiąc krótko, będzie dużo trudniej zwiększać nakłady na naukę i szkolnictwo wyższe, niż było to możliwe - choć się nie dokonało - w ciągu ostatnich czterech lat" - powiedział.

Jak dodał, z drugiej strony układ parlamentarny w nowej kadencji jest "korzystniejszy dla tej części świata politycznego, która rozumie, że trzeba śmiało inwestować w obszar nauki i szkolnictwa wyższego".

"Jest też chyba dla prawie wszystkich w Polsce jasne, że nie ma już pola - ani budżetowego, ani potrzeby społecznej - aby rozwijać kolejne projekty o charakterze socjalnym. A jest coraz większe przeświadczenie, że utrzymanie tych projektów wymaga przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego. Wymaga zainwestowania w to, co nazywam szeroko sferą rozwojową" – powiedział. 

PAP - Nauka w Polsce, Ludwika Tomala

lt/ zan/