Naukowiec będzie prowadził badania w ramach projektu finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA); potrwają one od połowy października br. do kwietnia przyszłego roku.

Prof. Górniak będzie analizował parametry chemiczne i biologiczne w delcie Mekongu, które nie są dobrze rozpoznane, a - jak uważa naukowiec - zachodzą tam zjawiska "dość intrygujące".

"Wody w delcie okresowo mają cechy morskie, a nieraz typowo rzeczne, czyli woda zmienia swój charakter: raz jest w niej woda słona, a w innym czasie słodka. To dlatego, że w delcie Mekongu pływy morskie są niezwykle silne i sięgają nawet do 300 km w głąb lądu. W efekcie delta stanowi niezwykle dynamiczny układ, którego parametry chemiczne zmieniają się dość istotnie nie tylko sezonowo, nawet w układzie dobowym" - powiedział Górniak cytowany w komunikacie uczelni przesłanym w czwartek mediom.

Według naukowca Mekong, mimo że jest najdłuższą rzeką w południowo-wschodniej Azji, jest chemicznie dość czysty. "W wodzie nie ma zbyt wiele rozpuszczonych substancji potrzebnych roślinom (azotu czy fosforu). Jest za to dużo naturalnej, koloidalnej zawiesiny, nadającej rzece brudnożółty kolor. Mimo to namorzyny, czyli roślinność przybrzeżna w delcie, produkują wielkie ilości masy organicznej, porównywalne do lasów Amazonii. Nie do końca wiemy, jak to się dzieje" - opisał.

Górniak zwrócił przy tym uwagę, że dotychczasowe badania w większości były prowadzone albo znacznie powyżej delty, albo już poniżej ujścia rzeki, w morzu. Polski naukowiec zamierza analizować sezonowe i dobowe zmiany jakości materii organicznej przemieszczającej się wodami w delcie Mekongu. Będzie to porównywał z badaniami, które wykona w kilku sąsiednich deltach tropikalnych rzek południowo-wschodniej Azji, m.in. Irawadi w Birmie i Rzeki Czerwonej w pobliżu Hanoi.

Zdaniem profesora badanie tych rzek jest ważne, bo zmieniają się one pod wpływem globalnych zmian klimatycznych. Wymienił, że wynikiem tego jest m.in. to, iż monsuny coraz słabiej zasilają koryta słodką wodą, delty natomiast kurczą się, zalewane stopniowo wodą z podnoszących swój poziom oceanów i mórz.

"W efekcie gleby delt w coraz większym stopniu podlegają zasoleniu, co rodzi problemy dla tamtejszego rolnictwa. Okresowo tropikalne tajfuny radykalnie zmieniają środowisko, często dewastując ludzkie zabudowy i infrastrukturę. Azjatyckie kraje szybko rozwijając się, potrzebują znacznych ilości energii elektrycznej i coraz silniej forsowane są budowy na tych rzekach wielkich zapór wodnych" - dodał Górniak.

Naukowiec uważa, że wyniki jego badań pomogą m.in. ocenić ryzyko i przewidzieć ewentualne następstwa takiej ingerencji, jak budowa zapór, w ekosystemy rzeczne.

Wyjazd badawczy prowadzony jest w ramach wymiany bilateralnej naukowców między Polską i Wietnamem. Jednostkami goszczącymi prof. Górniaka - jak informuje białostocka uczelnia - będą: University of Science Ho Chi Minh City, Department of Oceanography, Meteolorology and Hydrology oraz Dong Thap University w Cao Lanh.

PAP - Nauka w Polsce, Sylwia Wieczeryńska

swi/ agt/