Naturalne substancje humusowe znajdujące się w glebie, torfie czy węglu są ważnym źródłem związków biologicznie czynnych. Zrozumienie ich składu i ekstrakcja aktywnych składników mogą być pomocne na przykład w tworzeniu nowych leków. Jednak wyodrębnienie konkretnego związku chemicznego jest trudnym zadaniem, albowiem standardowe metody rozdzielania złożonych mieszanin nie działają w przypadku substancji humusowych.

Badania nad składnikami węgla brunatnego prowadzą między innymi rosyjscy naukowcy z Instytutu Nauki i Technologii Skolkovo (Skoltech). Skoltech to powstały stosunkowo niedawno nowy rosyjski uniwersytet, współpracujący z Massachusetts Institute of Technology (MIT), jedną z najbardziej cenionych uczelni świata.

Wespół z partnerami z Federalnego Centrum Naukowych Badań i Rozwoju Produktów Odpornościowych i Biologicznych RAS oraz z Łomonosowskim Moskiewskim Uniwersytetem Państwowym badacze ze Skoltechu w nowatorski sposób wykorzystali połączenie spektrometrii masowej o wysokiej rozdzielczości i chemoinformatyki do identyfikacji biologicznie aktywnych molekularnych składników substancji humusowych w węglu brunatnym. Dzięki temu odkryli substancję o działaniu przeciwwirusowym, hamującą rozmnażanie się niebezpiecznego ludzkiego patogenu - wirusa kleszczowego zapalenia mózgu.

Spektrometria masowa o wysokiej rozdzielczości została wykorzystana do badania składu próbek humusowych, natomiast chemoinformatyka - do analizy ich wyników. Wyniki analizy zostały porównane z obszernymi bazami danych związków chemicznych, co pozwoliło zidentyfikować te cechy strukturalne związków, które mogą być odpowiedzialne za ich aktywność przeciwwirusową. Potwierdziło się znaczenie centralnych fragmentów flawonoidów i polifenoli, dwóch klas naturalnych związków o szerokiej aktywności biologicznej. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/