Dzisiaj pióra nieodłącznie kojarzone są z ptakami. Okazuje się jednak, że pióra wykształciły się nawet na 100 mln lat przed pojawieniem się ptaków – dowodzą naukowcy z międzynarodowego zespołu. Naukowcy ci spróbowali połączyć dane paleontologiczne oraz z zakresu biologii molekularnej.

Jak wyjaśnia główny autor badań, prof. Mike Benton z University of Bristol (W. Brytania), najstarszym znanym ptakiem (zwierzęciem łączącym cechy ptasie z gadzimi) był archeopteryks, pochodzący z późnego okresu jurajskiego. Jego skamieniałości znajdowano w południowych Niemczech począwszy od 1861 r. Niektóre skamieniałości z Chin są równie stare lub może starsze.

Zdaniem Bentona wszystkie te skamieniałości odznaczają się różnorodnością upierzenia, które pokrywa zarówno ciało, jak również występuje w wydłużonej postaci na skrzydłach. Jednak od lat 90. XX w. paleontolodzy doskonale wiedzą, dzięki okazom paleontologicznym z Chin, że również wiele gatunków dinozaurów pokrytych było piórami.

Oznacza to, że pióra nie musiały pierwotnie służyć do latania, ale na przykład do termoregulacji lub innych celów. Zupełnie niedawno, w 2019 r., opublikowano informację, że również pterozaury pokryte były piórami.

Wszystkie te odkrycia prowadzą do wniosku, że na drzewie ewolucyjnym pióra pojawiły się dużo wcześniej, niż ptaki.

Jak wyjaśnia Maria McNamara z University College Cork (W. Brytania), dodatkowych poszlak na wczesne pojawienie się piór dostarczyła skamieniałość dinozaura odkryta w Rosji. Kulindadromeus miał ciało pokryte piórami, nogi zaś i ogon – łuskami. Co ciekawe, nie jest on wcale blisko spokrewniony z wczesnymi ptakami. To kolejny dowód na to, że pióra wyewoluowały dużo wcześniej, niż pierwsze ptaki.

Naukowcy podsumowują, że moment pojawienia się piór należałoby wyznaczyć na co najmniej 250 mln lat temu, kiedy wyłoniły się pterozaury, dinozaury i ich krewniacy.

Więcej: http://www.bristol.ac.uk/news/2019/june/origins-of-feathers-.html (PAP)

krx/ zan/