Tak zwane zanieczyszczenie światłem to wyemitowane w złym kierunku światło, padające nie tylko na chodnik czy ulicę, ale także otoczenie - trawniki, drzewa czy ściany budynków. „Niepotrzebne” światło reklam świetlnych, lamp ulicznych bez kloszy czy reflektorów oświetlających zabytki jest rozpraszane w atmosferze, co powoduje jej „świecenie”, tak zwaną łunę miejską. W efekcie w centrach miast jedynym widocznym w nocy ciałem niebieskim bywa Księżyc.

Wcześniejsze badania wykazały, że zanieczyszczenie światłem może zaburzać migrację i proces reprodukcyjny ptaków, wpływać niekorzystnie na zachowanie nietoperzy czy populację owadów. Całonocne oświetlenie zaburza ludzki rytm dobowy, co może powodować lub nasilać choroby cywilizacyjne.

Jak jednak wykazały badania dr Anji Russ z Centrum Badania Środowiska imienia Helmholtza w Lipsku, kosy zwyczajne (Turdus merula) wybierają na gniazda miejsca w pobliżu ulicznych świateł i świetnie się tam czują. W jasno oświetlonych miejscach składają jaja o tydzień wcześniej, niż kosy żyjące w ciemnym lesie, i mają większe szanse na wychowanie piskląt. Jak przypuszcza badaczka, dobrze oświetlone otoczenie może chronić ptaki przed nietolerującymi nadmiaru światła drapieżnikami.

Kos zwyczajny jest gatunkiem leśnym, jednak z łatwością przystosował się do życia w mieście. Wiadomo, że na terenie Niemiec kosy gnieżdżą się w miastach co najmniej od dwustu lat.

Dalsze badania mają wyjaśnić, czy to na pewno światło jest czynnikiem sprzyjającym kosom. Naukowcy chcą zatem rozjaśnić leśne miejsca lęgowe, zaś miejskie pogrążyć w ciemności.

Nie ma natomiast wątpliwości, że ptakom i ludziom szkodzi hałas. Przeprowadzone w Belo Horizonte (Brazylia) badania Viniciusa Goularta z brytyjskiego University of Salford wykazały, że hałas zmniejsza liczebność i różnorodność gatunków ptaków występujących w miejskich parkach. Dźwięki pozwalają ptakom zarówno komunikować się, jak i znajdować pożywienie. (PAP)

pmw/ zan/