W roku 2002 przebywająca na uniwersytecie w Oksfordzie Betty - samica wrony brodatej z pacyficznego archipelagu Nowa Kaledonia - zadziwiła świat nauki, wyginając prosty kawałek drutu na kształt haczyka, aby dobrać się do pożywieni umieszczonego w rurze. Betty zmarła w roku 2005, jednak laboratoryjny eksperyment udało się powtórzyć z innymi osobnikami.

Teraz przeprowadzone w warunkach polowych badania zespołu Christiana Rutza z University of St Andrews wykazały, że nie jest to wyjątkowy przebłysk ptasiego geniuszu, ale naturalne dla tego gatunku zachowanie.

Od dawna było wiadomo, że wrony brodate z nowej Kaledonii potrafią przygotowywać narzędzia z gałązek, jednak gałązki nie wydawały się odpowiednim materiałem do wyginania. Tymczasem ku zaskoczeniu badaczy obserwowane w naturalnym środowisku (ale umieszczone w przenośnej wolierze) wrony, aby wydobyć pokarm z kłody, przyciskały stopą giętkie gałązki, wyginając je dziobem. Jeden z ptaków przygotowywał narzędzie, dociskając patyk do kłody, a inny unieruchamiał czubek gałązki w otworze pnia, po czym ciągnął za wolny koniec.

Wrony wyginały gałązki, chociaż nie potrzebowały haczyka – prawdopodobnie dzięki wygięciu mogły umieścić koniec gałązki w centrum pola widzenia, trzymając ją w dziobie. Takie trzymanie gałązki pozwala na osiągnięcie większej precyzji ruchów dzięki stereoskopowemu widzeniu.

Obserwacje pozwalają sądzić, że działania Betty niekoniecznie były inteligentnym rozwiązaniem nowego problemu, a mogły wynikać z ugruntowanych metod postępowania. Jednak naukowcy nie wykluczają, że ptak zrozumiał zadanie i zachował się innowacyjnie.

Zdaniem autorów badań niezbędne są dalsze eksperymenty, które ustalą rzeczywiste możliwości wron brodatych i wyjaśnią, czy młode osobniki uczą się przygotowywania narzędzi od starszych, czy też jest to umiejętność, z którą przychodzą na świat.(PAP)

pmw/ zan/