Naukowcy uzyskali dowód potwierdzający, że procesy powstawania brązowych karłów i gwiazd są podobne. Po raz pierwszy zaobserwowano dżety materii wyrzucane przez powstającego brązowego karła – informuje amerykańskie National Radio Astronomy Observatory (NRAO).
Za pomocą sieci radioteleskopów Karl G. Jansky Very Large Array (VLA) naukowcy zbadali próbkę ciągle jeszcze formujących się, młodych brązowych karłów w obszarze gwiazdotwórczym odległym od Ziemi o 450 lat świetlnych, widocznym w konstelacji Byka. Okazało się, że w czterech przypadkach występują dżety materii podobne do obserwowanych w trakcie powstawania bardziej masywnych obiektów – gwiazd.
Aby potwierdzić, że rzeczywiście mamy do czynienia z brązowymi karłami dokonano także ich obserwacji za pomocą kosmicznych teleskopów Spitzera i Herschela.
„Po raz pierwszy udało się znaleźć dżety pochodzące od brązowych karłów na tak wczesnym stadium ich formowania się. Pokazuje to, że procesy powstawania brązowych karłów są bardzo podobne do zachodzących w przypadku powstawania gwiazd. Brązowe karły to najmniej masywne obiekty, które wydają się powstawać tak jak gwiazdy” - wyjaśnił Oscar Morata z Institute of Astronomy and Astrophysics of the Academia Sinica na Tajwanie.
O brązowych karłach mówi się czasem, że to nieudane gwiazdy. Są to obiekty o masach pośrednich pomiędzy masami gwiazd a masami planet. Mają zbyt małe masy, aby w swoich wnętrzach wytworzyć warunki do zachodzenia reakcji termojądrowych przemiany wodoru w hel, co definiuje gwiazdę. Istnienie brązowych karłów sugerowano już w latach 60-tych, ale po raz pierwszy zaobserwowano taki obiekt w 1994 roku.
Obecnie astronomowie prowadzą badania czy brązowe karły formują się w procesach podobnych do powstawania planet czy do powstawania gwiazd. Gwiazdy powstają z dużego obłoku gazu i pyłu, który zapada się grawitacyjnie. W tym procesie wokół centralnej akumulacji masy (czyli przyszłej gwiazdy) formuje się dysk, a później w tym dysku mogą powstać planety. Na wczesnym etapie gwiazdy z okolic biegunów dysków wyrzucane są dżety materii. Z kolei w przypadku powstawania planet dżetów się nie obserwuje.
Odkrycie dżetów w przypadku brązowych karłów wydaje się być potwierdzeniem przypuszczeń, że procesy prowadzące do powstania brązowych karłów są przeskalowanymi w dół wersjami procesów powstawania normalnych gwiazd. (PAP)
cza/jjj/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
