Zmarły w ub. roku Grothendieck, jeden z największych umysłów matematycznych XX wieku, zostawił po sobie dziesiątki tysięcy niepublikowanych stron zapisków i listów. Przez blisko pół wieku leżały one zapakowane w kartonach i niszczały, gdyż ich edycji nie życzył sobie autor.

Jak podał w tym tygodniu dziennik "Le Monde", uniwersytet w Montpellier ogłosił, że zdigitalizuje około 20 tys. stron manuskryptów Grothendiecka, powstałych w większości w latach 1970-80. Uczony napisał je wkrótce po tym, jak opuścił paryski College de France i został profesorem na południu Francji.

Wkrótce potem wybitny matematyk - jednocześnie działacz ekologiczny i filozof - podjął zaskakującą decyzję o wycofaniu się z życia akademickiego, które uznał za nieetyczne. W latach 90. zamieszkał samotnie we wsi we francuskiej części Pirenejów, gdzie pozostał przez ostatnie dwadzieścia lat swojego życia. Odciął się wówczas zupełnie od świata, nie przyjmując nawet przyjaciół ani rodziny, i poświęcił się filozoficznym medytacjom.

Przed osiedleniem się na wsi Grothendieck przekazał kartony ze swoimi zapiskami i listami jednemu z uczniów, ale potem zakazał ich wydania. Papiery przechowywano na uniwersytecie w Montpellier.

W przeznaczonych do digitalizacji zbiorach znajdują - według francuskiej prasy - teksty matematyczne i korespondencja uczonego, jak również pisma literacko-filozoficzne "o odcieniu mistycznym".

Mają one być najpierw zeskanowane, a następnie - w niesprecyzowanej jeszcze dziś postaci - udostępnione innym odbiorcom, zwłaszcza ze środowiska naukowego.

Jak wyjaśniają specjaliści z Montpellier, digitalizacja jest rzeczą pilną, gdyż liczne notatki są zatarte i trudne do odczytania z uwagi na słabą jakość papieru i nie zawsze czytelny chraakter pisma. Ponadto zapiski muszą być "odcyfrowane" przez specjalistów, gdyż ich treść jest - jak zaznaczają eksperci - bardzo skompilkowana nawet dla matematyków.

Alexandre Grothendieck (1928-2014) zaliczany jest do grona najwybitniejszych matematyków ubiegłego wieku. Swoimi przełomowymi pracami z dziedziny analizy funkcjonalnej i geometrii algebraicznej przyczynił się do zmiany oblicza "królowej nauk". W 1966 roku otrzymał najbardziej prestiżową nagrodę przyznawaną młodym matematykom - Medal Fieldsa - za wkład wniesiony do analizy funkcjonalnej. Grothendieck był także zaagażowanym działaczem na rzecz pacyfizmu i ochrony przyrody (współzałożył grupę ekologiczną pod nazwą Survivre et Vivre - "Przeżyć i żyć"). (PAP)

szl/ krf/