Układ limfatyczny to nic innego jak układ naczyń i przewodów, pompujących jeden z ustrojowych płynów, limfę. Elementami systemu są połączone z układem krążenia krwi naczynia chłonne, a także narządy i tkanki limfatyczne (np. węzły chłonne, grasica czy migdałki). Układ ten, zwany również chłonnym, broni organizm przed zakażeniami i zapewnia krążenie płynów ustrojowych.

Jego kolejny element opisują w "Nature" naukowcy z University of Virginia, którzy odkryli brakujące ogniwo łączące układ odpornościowy z mózgiem.

Dotychczas uważano, że mózg ssaków nie jest w ten system włączony i nie ma limfatycznego drenażu. A jednak. Również mózg, a dokładniej opona twarda (czyli jedna z opon mózgowo-rdzeniowych, położona najbliżej czaszki), zawiera klasyczne naczynia limfatyczne, tłoczące płyny i komórki odpornościowe z tkanek do gruczołów limfatycznych w całym ciele.

Związek pomiędzy mózgiem a układem odpornościowym zajmował badaczy od dawna. Przez pewien czas sądzono, że komórki odpornościowe pojawiają się w mózgu jedynie w czasie infekcji. I choć opisano kilka szlaków krążenia płynu limfatycznego w mózgu, tradycyjnych naczyń limfatycznych nigdy tam nie znaleziono.

Odkryte podczas prac nad myszami naczynia biegną wzdłuż zatoki opony twardej. Stanowią drogi drenażu w mózgu, które zbierają w sobie krew i płyn mózgowo rdzeniowy, prowadząc go do żyły szyjnej wewnętrznej i tamtejszych węzłów chłonnych.

Zaskakujące jest to, że te naczynia nie doczekały się odkrycia, kiedy powstawała mapa układu limfatycznego dla całego organizmu - zauważają autorzy publikacji.

Ich odkrycie może mieć ważne konsekwencje związane z badaniami chorób układu nerwowego takich, jak autyzm, choroba Alzheimera czy stwardnienie rozsiane, i poszukiwaniami terapii.

"Zamiast pytać: +Jak badać reakcję odpornościową mózgu?+ i +Dlaczego u chorych na stwardnienie rozsiane pojawiają się ataki ze strony układu immunologicznego?+ teraz możemy podejść do tego bardziej mechanistycznie, gdyż mózg - jak każda inna tkanka - jest powiązany z pozostałymi elementami układu odpornościowego poprzez naczynia limfatyczne opon mózgowo-rdzeniowych - mówi kierujący badaniami Jonathan Kipnis ze School of Medicine na University of Virginia. - To całkowicie zmienia sposób, w jaki postrzegamy oddziaływanie między układem nerwowym a odpornościowym. Wcześniej zawsze postrzegaliśmy go jako coś ezoterycznego, czego nie daje się badać. Teraz będzie można zadawać pytania mechanistyczne".

Kipnis sądzi, że te naczynia mogą grać niezwykle ważną rolę w przypadku każdej choroby neurologicznej o podłożu immunologicznym. Teraz można na nie spojrzeć dysponując wiedzą o strukturach, których istnienia dotychczas nikt nie podejrzewał.

Naukowcy sądzą, że odkrycie pomoże wyjaśnić również mechanizm choroby Alzheimera. "W chorobie Alzheimera w mózgu dochodzi do akumulacji dużych fragmentów białek. Sądzimy, że mogą się one akumulować w mózgu, gdyż nie są one skutecznie usuwane przez te naczynia" - mówi Kipnis. Dodał, że wygląd naczyń zmienia się z wiekiem, dlatego ich rola w starzeniu się jest kolejną, wartą zbadania kwestią. (PAP)

zan/ mrt/