Nazwa konferencji "Multi-Pole" jest grą słów - po angielsku "multi Poles" oznacza wielu Polaków, a "multipole" - urządzenia stosowane w krystalografii oraz wielobiegunowość, gdyż naukowcy uczestniczący w wydarzeniu w większości mają polskie korzenie i pracują zarówno w Polsce, jak i na całym świecie.

Krystalografia to dział nauki zajmujący się opisem, klasyfikacją i badaniem struktury kryształów. "Stanowi pogranicze nauk przyrodniczych, od fizyki po biologię i medycynę, z dużą dozą matematyki, a w tych dyscyplinach jesteśmy szczególnie dobrzy" - powiedział PAP jeden z organizatorów konferencji prof. Mariusz Jaskólski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Konferencja jest organizowana w ramach podsumowania Międzynarodowego Roku Krystalografii 2014. Choć osią spotkania jest krystalografia, to obejmuje ono wszystkie obszary, które dotyczą badań nad strukturą materii, z naciskiem na biologię strukturalnej i chemię strukturalną. "Program naukowy konferencji jest rewelacyjny" - zapewnił prof. Jaskólski.

Dodał, że w Polsce od dawna istniała bardzo dobra szkoła krystalograficzna i tradycja solidnego kształcenia w tej dziedzinie. „Gros sławnych polskich krystalografów jest - niestety - poza Polską. Polscy krystalografowie, choć rozproszeni po świecie, trzymają się razem, co też jest ewenementem na tle naszych cech narodowych" – podkreślił prof. Jaskólski.

Jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów polskich krystalografów są osiągnięcia prof. Jaskólskiego i pochodzącego z Polski dr. Alexandra Wlodawera z USA. Ich opublikowane w 1989 roku w czasopiśmie „Nature”, a potem także w „Science” odkrycia przyczyniły się do powstania leków dla chorych na AIDS w ekspresowym tempie siedmiu lat. Ale na tym ich współpraca się nie skończyła. Pracowali nad kolejnymi wirusami i razem określili np. struktury proteaz pochodzących m.in. z wirusa HTLV (powodującego białaczkę), a także strukturę bakteryjnych asparaginaz, istotnych w leczeniu białaczki limfoblastycznej u dzieci.

W środowisku naukowym mówi się, że Jaskólski i Wlodawer za swe osiągnięcia w badaniu struktury białek wirusa HIV "otarli się o Nobla". Pod koniec kwietnia za swe badania otrzymali pierwszą Polsko-Amerykańską Nagrodę Naukową, przyznawaną wspólnie przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej (FNP) oraz American Association for the Advancement of Science (AAAS).

Dr Wlodawer również będzie jednym z prelegentów warszawskiej konferencji.

Wykład inauguracyjny (11 maja) wygłosi zaś izraelska badaczka prof. Ada Yonath, która w 2009 r. otrzymała Nagrodę Nobla z chemii za prace nad strukturą i funkcją rybosomu. Dziadkowie i rodzice prof. Yonath wyemigrowali z Polski do Izraela w latach 30. XX w., a przedtem mieszkali w Zduńskiej Woli.

Yonath ponad 30 lat temu była pionierką w dziedzinie badań maszynerii biosyntezy białek za pomocą krystalografii. Jej odkrycia dały początek kriobiokrystalografii i wciąż przyczyniają się do opracowywania przez naukowców nowych antybiotyków. Jest też autorką żartobliwego terminu "polska mafia krystalograficzna", oddającego skalę sukcesów, jakie w tej dziedzinie nauki odnoszą Polacy.

Podczas konferencji wystąpi także dr Zbigniew Dauter, który pracował w najlepszych ośrodkach synchrotronowych na świecie. Opublikował ponad 320 prac, w tym kilkanaście w prestiżowym "Nature". Jego prace były cytowane ponad 13 tysięcy razy.

Uczestnicy konferencji wysłuchają także m.in. prof. Janusza Bujnickiego z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej - autora m.in. nowatorskich metod bioinformatycznych, służących do badań kompleksów białek z RNA. Kolejnymi uczestnikami będą profesorowie: Władek Minor z Uniwersytetu Virginii i Zbyszek Otwinowski ze Szkoły Medycznej University of Texas w Dallas, których rozwiązania dotyczące rentgenowskiej krystalografii białek należą do najczęściej stosowanych w krystalografii, a ich publikacja na ten temat biła rekordy cytowań w ostatnich dekadach.

Z kolei kierowane przez kolejnego prelegenta prof. Andrzeja Joachimiaka Centrum Genomiki Strukturalnej w USA należy do najbardziej produktywnych ośrodków, mając na swym koncie prawie 2 proc. wszystkich struktur zdeponowanych w Banku Struktur Białkowych (PDB), czyli bazie zawierającej dane o strukturze przestrzennej białek i kwasów nukleinowych.

Konferencję organizują: Polska Akademia Nauk, Polskie Towarzystwo Krystalograficzne, Polskie Towarzystwo Promieniowania Synchrotronowego, Poznańskie Konsorcjum RNA, Towarzystwo Naukowe Warszawskie.

Szczegółowe informacje na temat konferencji są dostępne na stronie internetowej.

ekr/ agt/