Ratusz – podobnie jak radomski zamek i fara - powstał około połowy XIV wieku, za czasów Kazimierza Wielkiego, który lokował Radom na prawie magdeburskim. Wówczas zaczęło rozwijać się nowe Miasto Kazimierzowskie.

Jak powiedział PAP główny archeolog nadzorujący wykopaliska na radomskim rynku, Grzegorz Barczyk, w ramach badań odsłonięte zostały fundamenty ratusza wykonane z kamienia polnego, łączonego zaprawą wapienną.

Barczyk podkreśla, że wykopaliska potwierdziły pierwotną lokalizację ratusza miejskiego. Odsłonięte fundamenty wskazują na to, że budynek założony na planie prostokąta o wymiarach 21 m na 10,5 m, usytuowany był na osi wschód – zachód.

„Potwierdziło się, że pierwszy ratusz miejski w Radomiu był lokowany nie centralnie na placu rynku, jak w innych średniowiecznych miastach kazimierzowskich, ale bliżej zachodniej pierzei” – zaznacza archeolog.

Ratusz usytuowano naprzeciwko istniejącej wówczas Bramy Lubelskiej i na przedłużeniu obecnej ul. Rwańskiej, która stanowiła w dawnych czasach trakt w kierunku Lublina.

Przystępując do badań, archeolodzy byli prawie pewni, że pierwszy radomski ratusz znajdował się w tej części rynku. Wskazywał na to m.in. pochodzący z 1808 r. sztych z widokiem na ratusz autorstwa Samuela Hoppena oraz plan sytuacyjny miasta wykonany przez inżyniera województwa sandomierskiego Ignacego Ebertowskiego.

Samuel Hoppen był aptekarzem, który mieszkał w kamienicy przy rynku znajdującej się naprzeciwko ratusza. Rysował budynek ze swojego okna. Szkic Hoppena to jedyny zachowany do obecnych czasów widok starego ratusza miejskiego.

W trakcie wykopalisk odnaleziono także wiele fragmentów naczyń ceramicznych z różnych okresów, od XIV w. do czasów współczesnych. Są to fragmenty naczyń glinianych i szklanych, kafli piecowych. Wśród znalezisk znajdują się także dwie zagadkowe kule z piaskowca, o średnicy 7 i 10 mm. Zdaniem Barczyka mogły to być kule do armaty, choć - jak zaznacza - kule armatnie zwykle wykonywano z mocniejszego materiału lub też była to ozdoba elewacji.

Badania archeologiczne prowadzi miejska spółka „Rewitalizacja”, której celem jest rewitalizacja Miasta Kazimierzowskiego. Jak podkreśla prezes spółki Mariusz Mróz, w kolejnych latach miasto planuje przeprowadzenie rewitalizacji płyty rynku. „Zarys ratusza chcielibyśmy wyodrębnić i oznaczyć kolorową kostką albo płytami” – dodaje Mróz.

Pierwszy radomski ratusz powstał około połowy XIV w. Na początku XVI w . został przebudowany. Budynek uległ zniszczeniu w czasie najazdu szwedzkiego, w XVIII w. dodatkowo zniszczył go pożar. Odbudowany – w 1790 r., w późniejszych latach popadł w ruinę. W 1818 r. zapadła decyzja o jego rozbiórce.

Nowy, wybudowany po drugiej stronie rynku, ratusz miejski powstał w połowie XIX wieku według projektu znanego architekta Henryka Marconiego. W ostatnim czasie mieściło się tam Archiwum Państwowe, które jesienią ub. roku przeniosło się do nowej siedziby.

PAP - Nauka w Polsce

ilp/ abe/ jjj/