FameLab przypomina nieco telewizyjne talent-show, jednak zamiast piosenkarzy czy tancerzy występują w nim naukowcy. Na opowiedzenie w fascynujący sposób o wybranym zagadnieniu mają zaledwie trzy minuty, a ich występy ocenia jury.

Pierwsze miejsce w konkursie zdobył reprezentant krajów Beneluksu Padraic Flood, doktorant holenderskiego Wageningen University. W swoim wystąpieniu mówił m.in., w jaki sposób “światło przekształca się w życie”, czyli o procesie fotosyntezy będącym fundamentem życia na Ziemi. Jak przekonywał, usprawniając proces fotosyntezy poprzez modyfikacje genetyczne, naukowcy mogą przyczynić się do zwiększenia plonów roślin.

“Jestem bardzo zaskoczony. Nie sądziłem, że uda mi się wygrać, bo wszyscy finaliści wykonali tutaj wspaniałą pracę. Teraz chciałbym, aby popularyzowanie nauki stało się częścią mojej kariery w większym stopniu niż wcześniej zamierzałem” - powiedział PAP zwycięzca.

Równorzędne dwa drugie miejsca otrzymali: Lyl Tomlinson reprezentujący Stany Zjednoczone oraz David Davila z Francji. Jemu swoją nagrodę przyznała też publiczność zgromadzona w Cheltenham (w południowo-zachodniej Anglii).

Biorąca udział w konkursie dr Joanna Bagniewska zdobyła nagrodę przyznawaną przez laureatów poprzednich edycji konkursu FameLab, którzy śledzili zmagania w internecie.

Dr Bagniewska jest zoologiem, a wykłada ekologię i bioróżnorodność na Nottingham Trent University. Doktorat, który obroniła na Uniwersytecie Oksfordzkim dotyczył biotelemetrii, czyli dyskretnego podglądactwa życia dzikich zwierząt. Jej ostatni projekt dotyczył wykrywania narkotyków przez pszczoły. Właśnie temu zagadnieniu poświęcone było jej finałowe wystąpienie.

Jak wyjaśniała podczas finałowej prezentacji, pszczoły potrafią wykryć nawet śladowe ilości narkotyków czy materiałów wybuchowych. Można wytrenować je tak, aby czując w próbce powietrza zapach heroiny czy kokainy, wysuwały zwinięty w rurkę języczek.

“W porównaniu do ludzi a nawet psów, potrzebują znacznie mniejszego stężenia, by wyczuć dany zapach. Pszczole wystarczy sześć sekund, by nauczyła się konkretnej woni i potrafiła ją rozpoznać\" – opisywała PAP. Nagrodą musiała jednak podzielić się z Brytyjką Caroline Shenton-Taylor.

W światowym finale zawodów rozgrywanych między 3 a 5 czerwca w brytyjskim Cheltenham wzięło udział 23 naukowców z krajów europejskich, ale też z Republiki Południowej Afryki, Hongkongu czy Australii.

Konkurs FameLab został wymyślony w 2005 r. w Wielkiej Brytanii przez organizatorów Cheltenham Science Festival. Dwa lata później do projektu dołączyło British Council, organizując edycje konkursu w różnych państwach na świecie. Dziś FameLab odbywa się w kilkudziesięciu krajach w Europie, Azji i Afryce. W Polsce konkurs współorganizuje Centrum Nauki Kopernik.

Z Cheltenham Ewelina Krajczyńska

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ mp/