Autorami animacji są Jakub Zakrzewski i Stanisław Rzeźnik, którzy przy współpracy z Piotrem Wronieckim i Michałem Piszem oraz dzięki konsultacjom archeologiczno-historycznym z Lidią Grzeszkiewicz-Kotlewską i Leszkiem Kotlewskim, dr. Jerzym Sikorą i Dariuszem Osińskim, stworzyli wstępną rekonstrukcję średniowiecznej Nieszawy.

Dzisiejsze miasto Nieszawa to niewielka miejscowość położona na zachodnim brzegu Wisły, 30 km w górę rzeki od Torunia. Jego historia sięga XIII wieku, kiedy została nadana Krzyżakom przez Konrada I Mazowieckiego w 1228 roku - dziś miejscowość Mała Nieszawka. Na przestrzeni ponad 200 następnych lat lokalizacja miasta zmieniała się dwukrotnie. Po klęsce pod Grunwaldem Krzyżacy zostali zmuszeni do zburzenia komturii i zamku. Jednak już w 1424 roku Władysław Jagiełło ulokował Nową Nieszawę naprzeciwko Torunia. Po 1460 roku miejscowość przeniesiono o kilkadziesiąt kilometrów w górę Wisły, gdzie znajduje się do dziś.

Relikty porzuconego, XV-wiecznego miasta zlokalizowano również dzięki prospekcji lotniczej wykonanej przez Wiesława Stępnia. Wykonano badania magnetyczne i elektrooporowe, które zarejestrowały dokładne zarysy domostw. Wcześniej wstępną lokalizację miasta określiła, dzięki badaniom sondażowym, Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska przy współpracy z archeologiem lotniczym – Wiesławem Stępniem.

"Nie ulega wątpliwości, że mapy rozkładu anomalii geofizycznych, mimo iż możliwości ich prezentacji są obecnie bardzo szerokie, wciąż bywają bardzo trudne w odbiorze nawet dla archeologów. Wychodząc z takiego założenia na podstawie pozyskanych danych wykonaliśmy cyfrową rekonstrukcję miasta w środowisku trójwymiarowym” – wyjaśnia PAP Piotr Wroniecki.

Archeolog zastrzega jednak, że rekonstrukcja jest wizualizacją domniemanego wyglądu średniowiecznej Nieszawy i pozostaje projektem otwartym i w miarę pozyskiwania nowych danych archeologicznych i historycznych, możliwe będzie uzupełnianie jej o nowe elementy.

"Stworzenie wstępnej wizualizacji odkrytego zespołu obiektów oraz zainteresowanie nim środowiska archeologów i historyków jest świadomym zabiegiem, mającym na celu skłonienie do dyskusji na temat dalszych interpretacji archeologicznych zarówno danych geofizycznych i lotniczych, jak i samych miast" – dodaje Wroniecki. Jego zdaniem tego typu rekonstrukcje to również gest w kierunku szerszej społeczności pasjonatów dalekiej przeszłości zainteresowanej wynikami badań archeologów.

"Z własnego doświadczenia widzimy, że zdecydowanie łatwiej zainteresować danym tematem dziennikarzy, jeśli posiadamy w zanadrzu rekonstrukcje 3D, które w porównaniu z mapami magnetycznymi bardziej przemawiają do wyobraźni. Pokazując jedynie mapy geofizyczne pozwalamy budować wyobrażenia o epoce, które często już w ogóle nie pokrywają się z jej realiami" – mówi Wroniecki.

Badania są realizowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Łódzkiego SNAP. Projekt objęty jest patronatem honorowym burmistrza miasta Nieszawy - Mariana Tołodzieckiego. Rekonstrukcję można obejrzeć TUTAJ.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/