Dr Roman (Kuba) Luboradzki z Instytutu Chemii Fizycznej PAN w Warszawie kandyduje w kategorii Naukowiec/Instytucja naukowa - w VIII edycji konkursu "Popularyzator Nauki", organizowanego przez serwis Nauka w Polsce Polskiej Agencji Prasowej oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

"Zgłaszam dr. Luboradzkiego, gdyż uważam, że jego długoletni i różnorodny trud są godne docenienia i nagrodzenia. Kuba zawsze robiąc doświadczenia, przeprowadzając pokazy czy choćby opowiadając o chemii jest pełen entuzjazmu i nie utracił tego pierwszego zauroczenia, jakie kazało mu wyruszyć w świat chemii" – uzasadnia Aleksandra Kapuścińska-Bernatek z IChF PAN.

Pierwszą popularyzatorską imprezą, w której wziął udział dr Luboradzki był Piknik Naukowy w Warszawie. W tej imprezie, wraz z zespołem Instytutu, uczestniczy niemal od samego początku przygotowując pokazy naukowe. "Potem, w 2008 roku w Instytucie zaproponowano mi koordynowanie jednostki, która zajmuje się popularyzowaniem nauki” – powiedział PAP dr Luboradzki.

Również na Festiwalu Nauki Małego Człowieka, który jest częścią Festiwalu Nauki w Warszawie zespół dr. Luboradzkiego ma swoje stanowisko oblegane przez małych odkrywców. Z kolei podczas ostatnio organizowanego Dnia Ziemi uczony prezentował wynalazki z dziedziny chemii i nauk pokrewnych sprzyjające ochronie środowiska naturalnego.

W 2005 roku wziął udział w koreańskim festiwalu nauki. Był w składzie delegacji popularyzatorów z Europy.

"Najprzyjemniej jest, gdy jest jakiś fajny odbiór. Czasem wystarczą dwie rozmowy w ciągu całego dnia, podczas których widzę, że są dla kogoś naprawdę istotne. Czasem i mnie ludzie zaskakują" – powiedział dr Luboradzki.

Od kilku lat w Instytucie Chemii Fizycznej PAN kandydat prowadzi lekcje laboratoryjne z chemii i fizyki dla wszystkich typów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zajęcia są dostosowane do wieku uczestników.

Cotygodniowe bezpłatne lekcje dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych są oparte o kontakt z „żywą nauką” – eksponatami, sprzętem laboratoryjnym, odczynnikami i jak największą liczbą doświadczeń. W Instytucie można realizować program nauczania w sposób niekonwencjonalny, integrujący wiedzę z korelujących ze sobą przedmiotów.

"Te lekcje chyba cenię najbardziej, chociaż jest to +cicha praca+. W szkołach uczniowie nie mają prawie wcale doświadczeń, nie robią tam niczego poza suchą teorią. Tutaj widzą coś zupełnie innego. Nawet się dziwią, że fizyka i chemia mogą być takie fajne" – powiedział.

Zespół dr. Luboradzkiego stara się podchodzić indywidualnie do każdej lekcji, dlatego zawsze najpierw nauczyciele proszeni są o kontakt z zespołem i ustalenie, na czym najbardziej im zależy i co chcieliby uzyskać odwiedzając Instytut.

Uczniowie szczególnie zainteresowani chemią i fizyką mogą brać udział w specjalnie przygotowanych dla nich programach (np. syntezy związków organicznych) mając okazję do zapoznania się z nowoczesną aparaturą i wzięcia udziału w prawdziwych badaniach. Ten typ zajęć z założenia wykracza poza program szkolny.

Rok 2011 – ogłoszony rokiem Marii Skłodowskiej-Curie i Międzynarodowym Rokiem Chemii – obfitował w wydarzenia popularyzatorskie. W kwietniu ruszył jeden z najbardziej zwariowanych projektów popularyzatorskich zwany Tramwajem Chemicznym.

W każdą środę kwietnia, maja i czerwca na pl. Narutowicza dr Luboradzki prowadził godzinne bezpłatne pokazy chemiczne. "Mogliśmy pokazywać doświadczenia, których zazwyczaj na lekcjach nie możemy pokazać: gdy coś wybucha, coś się spala. Tego nie można zrobić laboratorium, ale można na świeżym powietrzu" – wyjaśnił uczony.

Po zakończeniu pokazów można było przejechać się po Warszawie starym zabytkowym tramwajem. Trasa prowadziła oczywiście śladami Marii Skłodowskiej-Curie. Tę część realizowało Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie, a cały projekt Tramwaje Warszawskie.

W czerwcu 2011 zespół dr. Luboradzkiego przygotował na terenie IChF dwudniowy piknik naukowy poświęcony obchodom Międzynarodowego Roku Chemii. Pierwszy dzień obchodów był skierowany do przedstawicieli środowisk naukowych. Drugi dzień to wybuchy, doświadczenia, wykłady i turniej "Magiczny Chemiczny Harry Potter". W zajęciach wzięło udział 1500 uczniów ze szkół w całej Polsce.

Podczas Międzynarodowego Roku Chemii i Roku Marii Skłodowskiej-Curie nie zapomniano też o najmłodszych odkrywcach. Podczas kilku specjalnie zorganizowanych przez dr. Luboradzkiego zajęć Instytut gościł 2-6-latków. Dzieci poznawały właściwości różnych gazów i popularnych związków chemicznych.

Dr Luboradzki bierze również udział w audycjach radiowych dotyczących popularyzacji nauki. W radiu Tok FM mówił o chemii supramolekularnej i żelach. Z radiową Czwórką zrealizował program "Akcja-Reakcja". Była to kilkugodzinna relacja na żywo z IChF PAN. Doświadczenia pokazywali studenci UKSW a pracownicy Instytutu opowiadali o swojej pracy.

PAP – Nauka w Polsce

ekr/ agt/