Naukowcy nie byli dotychczas pewni, jaki efekt fizyczny odpowiada za uszkodzenia mózgu związane z eksplozjami materiałów wybuchowych. Specjalistom z uniwersytetu w Bostonie udało się to wyjaśnić dzięki badaniom ciał poległych żołnierzy i eksperymentach na myszach.

U wielu osób, którym udało się przeżyć eksplozję dochodzi do przewlekłej traumatycznej encefalopatii (CTE). Objawami tej choroby zwyrodnieniowej są problemy z pamięcią, depresja i trudności z przyswajaniem wiedzy. W warunkach pokoju CTE wywoływana jest zwykle przez powtarzające się wstrząsy - tak jak w przypadku bokserów czy zawodników grających w futbol amerykański.

Jak wyjaśnia biorący udział w bostońskich badaniach inżynier Robin Cleveland, uszkodzenia u futbolistów czy pięściarzy są związane z uderzeniem w głowę. Okazało się, że związane z tym zmiany u sportowców są podobne do zmian w mózgach poległych wskutek eksplozji żołnierzy - występuje nagromadzenie nieprawidłowego białka tau.

W drugiej części badań naukowcy wystawili myszy na działanie eksplozji odpowiadających wybuchom bomb i mierzyli przemieszczanie się ich głów przy pomocy ultraszybkiej kamery. Po takim doświadczeniu myszom trudno było odnaleźć wyjście z labiryntu, miały też problemy z zapamiętywaniem, a w ich mózgach pojawiło się białko tau.

Co ciekawe, gdy myszom unieruchomiono głowy, wybuchy nie powodowały u nich ani widocznych uszkodzeń mózgu, ani problemów z pamięcią. Tak więc uszkodzenia powodował ruch głowy, a nie przejście przez nią fali uderzeniowej.

Odkrycie może wpłynąć na sposób, w jaki chronieni są żołnierze. Zamiast projektować hełmy tłumiące fale uderzeniową, lepiej postarać się o ograniczenie ruchu głowy. Możliwe, że w ten sposób da się zredukować występowanie zespołu stresu pourazowego (PTSD), spekulują naukowcy. (PAP)

pmw/jjj/bsz