W dwóch jaskiniach w Azji znaleziono skamieniałości ludzi, obdarzonych dość nietypową mieszanką cech budowy - archaicznych i współczesnych. Są to najmłodsze takie znaleziska w Azji Wschodniej. Naukowcy szacują, że ludzie ci żyli zaledwie 14,5 tys. - 11,5 tys. lat temu. Musieli żyć obok ludzi o bardziej współczesnym wyglądzie w czasach, gdy zaczynały się kształtować najstarsze chińskie kultury rolnicze - twierdzą eksperci z międzynarodowego zespołu pod kierunkiem prof. Darrena Curnoe z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii i prof. Ji Xueping z instytutu archeologii i badań śladów kultury w Yunnan.

Odkrycie opisano w "PLoS One". Naukowcy bardzo ostrożnie podeszli do klasyfikacji skamieniałości, obdarzonych mozaiką nietypowych cech. Nie wykluczyli, że skamieniałości reprezentują nieznany wcześniej gatunek, który przetrwał tylko do końca epoki lodowcowej, około 11 tys. lat temu - relacjonuje Curnoe. Mogą też reprezentować grupę pochodzącą z bardzo wczesnego i nieznanego dotąd etapu migracji ludzi współczesnych z Afryki. Populację, która z jakichś powodów nie "dołożyła" się do puli genowej ludzi współczesnych.

Kości co najmniej trzech osobników znaleźli chińscy archeolodzy w jaskini Maludong (zwanej "jaskinią rudego jelenia") w pobliżu miasta Mengzi w prowincji Yunnan w roku 1989. Znalezisko przeleżało w archeologicznych magazynach aż do roku 2008, kiedy zainteresowali się nimi bliżej naukowcy z sześciu chińskich i pięciu australijskich instytucji naukowych.

Czwarty, niepełny szkielet, odkryto w 1979 r. w jaskini w pobliżu miejscowości Longlin, nieopodal Regionu Autonomicznego Kuangsi-Czuang. Kości pozostawiono w skalnym bloku aż do roku 2009. Dopiero wtedy naukowcy odsłonili je i poddali rekonstrukcji.

Ustalili, że czaszki i zęby osobników znalezionych na obu stanowiskach są bardzo podobne i stanowią niezwykłą mieszankę cech morfologicznych współczesnych i archaicznych. Mają też pewne cechy wcześniej niespotykane. Ich puszki mózgowe były dość mocno zaokrąglone, łuki brwiowe - wydatne, a kości czaszki - dość grube. Mieli stosunkowo krótkie, płaskie i niewydatne twarze oraz szerokie nosy. Ich szczęki wystawały do przodu, ale ich policzki nie były wydatne tak, jak u ludzi współczesnych. Badania tomograficzne wnętrza czaszki pokazały współczesną budowę płatów czołowych, ale już płaty ciemieniowe wyglądały dość archaicznie. Mieli duże trzonowce.

Naukowcy przezwali ich "ludźmi rudego jelenia" przypuszczając, że polowali oni na wymarłe już rude jelenie, które później przyrządzali w jaskini Maludong.

Choć w Azji mieszka dziś ponad połowa ludności Ziemi, naukowcy dość mało wiedzą, jak przebiegała tam ewolucja ludzi współczesnych już po osiedleniu się naszych przodków w Eurazji ok. 70 tys. lat temu - zauważa prof. Curnoe. Jednocześnie azjatycki ląd jest olbrzymi, zaś uwaga poszukiwaczy przodków ludzi koncentruje się na Europie i Afryce. Większość prób poszukiwań w Azji spełzała na niczym - brakuje tam skamielin, trudno też ocenić wiek tych, które mimo wszystko znaleziono.

Do niedawna w Azji Wschodniej nie znaleziono skamieniałości młodszych niż 100 tys. lat, które przypominałyby gatunek inny od naszego (Homo sapiens). W efekcie naukowcy założyli, że w czasach, gdy nasi dalecy przodkowie pojawili się już na Ziemi, cały region azjatycki długo jeszcze pozostawał przez nich niezamieszkany. Nowe odkrycie pozwala przypuszczać, że hipoteza ta nie jest trafna i być może sprawi, że poszukiwacze przodków ludzi jeszcze raz zwrócą się ku Azji.

Autorzy publikacji przypominają, że właśnie z Azji, a dokładniej - z Indonezji, pochodzi znaleziony kilka lat temu szkielet sprzed 17 tys. lat, nazwany Homo floresiensis (zwany też Hobbitem) jak również dowody na to, że ludzie współcześni krzyżowali się z pradawnymi mieszkańcami Syberii, denisowianami.

"Odkrycie ludzi rudego jelenia otwiera kolejny rozdział w ewolucyjnej historii ludzi – rozdział azjatycki – i jest to historia, którą dopiero zaczynamy opowiadać" - podkreśla Curnoe.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ ula/bsz