Wydaje się, że ocieplenie i związane z nimi zmiany w systemie wiatrów nad Oceanem Południowym "dodają albatrosom skrzydeł" - sprawiają, że ptaki szybciej fruwają, co pozytywnie przekłada się na ich sukces reprodukcyjny - czytamy w "Science".
Jedna z ich największych populacji lęgowych znajduje się na Wyspach Crozeta - archipelagu leżącym mniej więcej w centrum południowej, najbardziej wietrznej części Oceanu Indyjskiego (w połowie drogi między Madagaskarem a Antarktyką). W latach 1976-1980 lokalna populacja albatrosów zmalała o 54 proc., po czym ustabilizowała się na poziomie 2 tys. par, lecz później znów zaczęła podupadać.
Przebywające tam albatrosy badali ornitolodzy z francuskiego Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS-CEBC) i z niemieckiego Helmholtz-Zentrum fur Umweltforschung (UFZ). Miniaturowe nadajniki pozwoliły śledzić ptaki, które - aby się pożywić - wylatują z kolonii lęgowej w trasy liczące nawet 3,5 tys. km. Naukowcy zestawili dane na temat czasu trwania ich wypraw oraz sukcesu lęgowego kolonii w ostatnich 40 latach, jak również dotyczące migracji i masy ciała albatrosów w dwóch ostatnich dekadach.
Przy okazji zwrócili uwagę, że w ostatnim półwieczu wiatry na półkuli południowej przyspieszyły i jednocześnie zmieniły kierunek na bardziej południowy. Zjawisko to jest jednym z wieku, jakie naukowcy kojarzą z emisjami związków chemicznych zubażających powłokę ozonową Ziemi albo ze skutkami zmian klimatu.
Z takich właśnie zmian albatrosy z wysp Crozeta zdają się jednak korzystać - twierdzą badacze, którzy zauważyli, że ptaki te zmieniły zwyczaje związane z wylotami na żer. Zwłaszcza lecące na łowy samice coraz częściej kierują się bardziej na południe, niż dotychczas. Latają w rejony, gdzie silniej wieje, dzięki czemu szybciej szybują, podczas gdy długość ich trasy nie zmienia się.
Skrócenie czasu wypraw pozwoliło samcom i samicom (gdyż oboje rodzice uczestniczą w opiece nad jajkami i małymi albatrosami) skrócić czas, przez który każde z nich przebywa przy gnieździe, czekając na swoją kolej wylotu. Krótsze "zmiany" dobrze wpłynęły na zdrowie rodziców, co przekłada się na lepsze zdrowie piskląt.
Drugą korzyścią ze zmiany kierunku lotów jest to, że albatrosy polują dalej od groźnych dla nich sieci, zastawianych przez ludzi na tuńczyki. Albatrosy przelatujące nad takimi sieciami często, zachęcone przynętami, zaplątują się i giną. Przesunięcie granic terenów ich połowów na południe (gdzie nie łowią ludzie) sprawia, że ptaki polują bezpieczniej.
Najbardziej zaskakujące było jednak stwierdzenie, że albatrosy są dziś cięższe, niż ok. 20 lat temu. Masa ciała, zwiększona mniej więcej o kilogram, wpływa na sposób ich lotu - oznacza, że stały się dla nich dostępne bardziej wietrzne okolice. Fakt, że ptaki przybrały na wadze, może być zatem wyrazem ich ewolucyjnego przystosowania do zmian w środowisku - twierdzą naukowcy.
To nie wszystko. Badacze sprawdzali też prognozy związane z przyszłym zachowaniem wiatrów. Modele klimatyczne pozwalają przypuszczać, że nadal będą one wiały bardziej na południe, i że będą jeszcze silniejsze. Wtedy jednak mogą przeszkadzać ptakom dynamicznie szybować - ostrzegają uczeni. W ostatecznym rachunku żerowanie w nowo opanowanych okolicach może się stać zbyt ryzykowne, a niedawno zyskane korzyści przestaną dawać ptakom przewagę taką, jak do tej pory.
PAP - Nauka w Polsce
zan/ agt/ bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
