"Teatra polskie. Historie" ukazały się w 2010 r. nakładem Wydawnictwa Naukowgo PWN. Jest to obszerna autorska synteza dziejów polskich sztuk przedstawieniowych.

W opinii prof. Jana Michalika z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor zgodnie z najnowszymi nurtami światowej teatrologii rozumie teatr performatywnie, jako wydarzenie społeczne, które zależy w takim samym stopniu od jego twórców, co od publiczności.

"Przyjmując tak szeroką perspektywę, obejmuje oglądem nie tylko działalność stricte teatralną, ale również ceremonie, manifestacje, obchody rocznicowe, widowiska i rytuały. Pięć równoległych historii: o teatrze świąt, teatrze przemiany, teatrze władzy, teatrze narodowym oraz teatrze kulturalnego miasta tworzy ciekawą opowieść o kulturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem jej aspektów widowiskowych" - pisze w recenzji prof. Michalik.

Sam autor tak tłumaczył swoje zamiary: "Jak opowiedzieć historię teatru polskiego, by ukazać ją jako wciąż żywą glebę, z której wyrastają zjawiska współczesne, by nie zamykać jej w grobach pamięci odwiedzanych przez nielicznych? Jak wyzwolić ją ze stereotypów i uproszczeń? Odpowiedź najprostsza wydaje się brzmieć: przestać opowiadać wciąż tę samą opowieść w ten sam sposób. (...) Chciałbym podjąć próbę wskazania na niezbieżność zachodniej formy teatralnej z tradycją polską i zaproponować rezygnację z milczącego przyjęcia aksjomatu definicji teatru jako zespołu znanych i uznanych przez tradycję zachodnią form działalności społecznej i artystycznej, której początek wyznaczają gatunki średniowieczne. Chciałbym zapytać o polską tradycję performatywną, o +przedstawienia polskie+".

Prof. Kosiński położył nacisk na związki polskiego teatru z życiem społecznym i politycznym. "Decyzja ta wynika z przekonania, że przedstawienia i teatr nie tylko pełniły ważkie funkcje społeczne, ale były obarczane szczególną odpowiedzialnością jako narzędzia porządkowania i nadawania znaczenia życiu zbiorowemu i indywidualnemu" - ocenił.

Teatrolog pracował nad historią i teorią sztuki aktorskiej XIX wieku. Opublikował książki: "Sztuka aktorska Wandy Siemaszkowej", "Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku" oraz "Dramaturgia praktyczna. Polska sztuka aktorska XIX wieku w piśmiennictwie teatralnym swej epoki". W latach 2005-2008 kierował projektem badawczym "Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku", którego efektem jest między innymi redagowana przez niego seria o tej samej nazwie.

Wspólnie z Ireneuszem Guszpitem przygotowuje edycje pism teatralnych Juliusza Osterwy ("Przez teatr - poza teatr", "Antygona, Hamlet, Tobiasz"). Zajmuje się także interpretacją dramatu (m.in. książka "Sceny z życia dramatu"), współpracując jako krytyk i eseista z miesięcznikiem "Dialog".

Jest autorem i współautorem kilku publikacji popularyzatorskich, m.in. "Słownik postaci dramatycznych", "Słownik wiedzy o teatrze", "Słownik teatru". Pracuje w zespole opracowującym standardy edukacji teatralnej i filmowej, zasiada także w Radzie Naukowej Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.

Od kilku profesor koncentruje się na badaniach nad swoistością polskiej tradycji teatralnej i performatywnej, czego efektem są książki "Polski teatr przemiany", "Grotowski. Przewodnik." oraz "Teatra polskie. Historie."

Pozostali laureaci tegorocznej edycji nagrody im. Józefa Tischnera to filozof i teolog dr Piotr Sikora oraz Uniwersytet Dzieci. Wyróżnienie ma wspierać styl myślenia i postawy łączące w sobie intelektualną rzetelność, odwagę i wrażliwość na "twarz drugiego". Jest przyznawane przez Miesięcznik i Wydawnictwo Znak wraz z Ergo Hestią.

Więcej na temat tegorocznych Nagród Tischnera w serwisie Nauka w Polsce tutaj. KOL

PAP - Nauka w Polsce

tot/bsz