Na tablicy umieszczony jest wizerunek naukowca, i tekst po polsku, angielsku i niemiecku: "W tym domu urodził się i mieszkał Teodor Kaluza (1885-1954), wybitny fizyk i matematyk". Tablicę ufundował Urząd Miasta.

"Tablica jest częścią uzupełniania wiedzy opolan o wybitnych mieszkańcach miasta sprzed 1945 roku. Cieszę się, że znalazła się w tym miejscu, i będzie przypominała o tej pięknej postaci" - powiedział po odsłonięciu upamiętnienia prezydent Opola Ryszard Zembaczyński.

Teodor Kaluza urodził się 9 listopada 1885 r. w Opolu w rodzinie profesora opolskiego gimnazjum - anglisty dr. Maxa Kaluzy i jego żony Amalii z Zarubów. Mieszkał w domu przy ulicy Strzelców Bytomskich na opolskiej wyspie Pasiece.

W wieku trzech lat wyjechał z rodzicami do Królewca. Tam chodził do szkół i studiował. Obronił doktorat z fizyki oraz napisał rozprawę habilitacyjną z pogranicza matematyki i fizyki. W pracy naukowej zajmował się badaniami nad grawitacją i falami elektromagnetycznymi.

Kaluza wprowadził do fizyki pojęcie piątego wymiaru, co zasugerowało jedność oddziaływań w fizyce i postawiło problem jednolitej teorii pola. To otworzyło możliwości badawcze wielu naukowcom - późniejszym laureatom Nagrody Nobla. Prace Kaluzy inspirowały samego Alberta Einsteina.

Wcześniej, w dokumentach na temat Kaluzy jako miejsce jego urodzenia wymieniano Racibórz albo Królewiec. To, że naukowiec naprawdę urodził się w Opolu ustalił prof. Jan Kubik - naukowiec w katedrze fizyki materiałów Wydziału Budownictwa Politechniki Opolskiej.

Kubik - z zamiłowania odkrywca i badacz niedocenianych lub zapomnianych uczonych-poprzedników, pochodzących ze Śląska odnalazł w archiwach opolskiego kościoła katedralnego wpis w księdze chrztów, zaświadczający o tym, że Theodor Franz Eduard Kaluza urodził się i mieszkał w Opolu - wówczas niemieckim Oppeln. JSZ

PAP - Nauka w Polsce

abe/bsz