Plasmodium jest jednokomórkowcem wywołującym malarię.

Jak pisze Science, system odpornościowy owadów nie działa podobnie jak ludzi. Prócz adaptacji specyficznych strategii do określonych zagrożeń, reaguje on w ten sam sposób na wszystkie przeciwności.

Jest to efektywne, zważywszy na fakt, że wiele gatunków komarów może walczyć z Plazmodium. Aby rozpoznać w jaki sposób się to dzieje, zespół z National Institute of Allergy and Infectious Diseases w Bethesda, w stanie Maryland, pod kierownictwem biolog Janneth Rodrigues, karmił dwie grupy komarów mysią krwią zawierającą Plasmodium.

Jedna grupa została zakażona, podczas gdy druga - trzymana w pokoju o temperaturze zbyt wysokiej dla rozwoju Plasmodium - nie zakaziła się. Siedem dni później, naukowcy znowu nakarmili komary mysią krwią zawierającą Plasmodium. Zakażona grupa 10 krotnie szybciej zlikwidowała zarodźca niż grupa, w której Plasmodium wcześniej się nie rozwinął. W rezultacie o wiele mniej komarów z tej grupy padło lub nie mogło się reprodukować niż w grupie nie zakażonej.

Jak się okazało, w swoim arsenale odpornościowym komar posiada dwie bronie. Pierwszą są granulocyty. Zespół znalazł ich trzy razy więcej w krwi grupy po raz pierwszy zakażonej niż w grupie nie objętej zakażeniem. Jeśli granulocyt wykryje obce ciało w krwi komara, wówczas zlikwiduje je sam lub przekaże sygnał do innej komórki, aby to zrobiła.

Jednak granulocyty same nie poradziłyby sobie - powiedziała Science Rodrigues. Jej zespół podejrzewa, że w walkę organizmu z Plasmodium zaangażowane są bakterie jelitowe, bowiem zarodziec osłabia ściany jelit komara i bakterie te trafiają do tych partii ciała komara, gdzie normalnie ich się nie znajduje. To powoduje, że więcej młodocianych komórek odpornościowych zaczyna się przekształcać w granulocyty, aby walczyć z inwazją Plasmodium - uważają Janneth Rodrigues i współautorka studium Carolina Barillas-Mury.

Dla sprawdzenia czy rzeczywiście tak wygląda mechanizm, zespół powtórzył eksperyment, ale podając komarom antybiotyki, które zmniejszyły liczbę ich bakterii jelitowych. Tym razem wcześniej zakażona grupa nie zdołała wytworzyć większej liczby granulocytów i padło w niej równie dużo komarów co w grupie kontrolnej. "Zapobieganie malarii jest prawdopodobnie złożonym efektem działania systemu przeciwdziałającemu obecności bakterii w złym miejscu" - powiedziała Science Barillas-Mury.

Aby sprawdzić czy nie można stworzyć czegoś w rodzaju szczepionki przeciwmalarycznej dla komarów, naukowcy wstrzyknęli części owadów surowicę z krwi komarów wystawionych na Plasmodium, ale usunęli z niej granulocyty. Komary, które otrzymały surowicę, przechodziły mniej intensywne zakażenia Plasmodium i 40 proc. z nich mniej zakaziło się zarodźcem podczas karmienia zakażoną krwią. Oznacza to, że istnieje czynnik w krwi komarów wystawionych na zarodźca, który zwiększa produkcję granulocytów - zauważa Barillas-Mury.

Jeśli naukowcy odkryją ten czynnik i wyłożą go w miejscach lęgowych komarów lub rozpylą wśród owadów, może on uodpornić owady na zakażenie i utrudnić rozwój malarii. Jak powiedziała Science Marcelo Jacobs-Lorena, biolog z John Hopkins University w Baltimore w stanie Maryland zrozumienie biologii odporności komarów może mieć praktyczne zastosowania "jeśli komar jest bezpośrednim łączem do zajścia transmisji choroby, ważnym jest, abyśmy wyeliminowali malarię z komara". MMEJ

PAP - Nauka w Polsce

krf/bsz