Nanocząstki srebra - drobiny o wielkości od 20 do 100 nm - potrafią niszczyć bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne, grzyby strzępkowe i drożdżaki. Cząstki te, z uwagi na małe rozmiary i dużą objętość właściwą, charakteryzują się wysoką aktywnością antybakteryjną. Wprowadzone do wnętrza włókien tkaniny sprawiają, że zyskuje ona właściwości lecznicze. To, jak szybko nanocząstki zostaną z materiału wypłukane, zależy od metody nanoszenia ich na materiał.

Prof. dr hab. F. Edward Rybicki, dr inż. Edyta Matyjas-Zgondek i mgr inż. Anna Bacciarelli z Zakładu Chemicznej Obróbki Wyrobów Włókienniczych Instytutu Architektury Tekstyliów PŁ opracowali metodę syntezy nanocząstek srebra bezpośrednio na powierzchni i we wnętrzu włókien (metoda "in-situ").

Sposób opracowano w ramach projektu specjalnego inicjatywy Eureka E!3980 SILMEDTEX "Antibacterial and antifungal finishing of textile products with the application of silver or silver compounds".

"Ostatnio obserwuje się zwiększenie zainteresowania stosowaniem srebra i jego związków do antybakteryjnego wykończenia wyrobów włókienniczych - poinformował PAP prof. dr hab. Edward Rybicki. - Srebro jest aplikowane w postaci roztworów koloidalnych, dyspersji nanocząstek lub nierozpuszczalnych w wodzie soli srebra i związane z powierzchnią wyrobu z zastosowaniem środków wiążących. Metody te nie zapewniają wyrobom właściwości antybakteryjnych, odpornych na wielokrotną konserwację".

Prof. Rybicki wyjaśnia, że w opracowanej przez jego zespół metodzie nanocząstki srebra powstają bezpośrednio na powierzchni i we wnętrzu włókien celulozowych (np. bawełny) w procesie wykończenia. Proces opiera się na reakcji chemicznej (reakcji redukcji) rozpuszczalnej w wodzie soli srebra ze środkami redukującymi, przebiegającej bezpośrednio na powierzchni i we wnętrzu porów włókien celulozowych. W wyniku tej reakcji związki srebra przekształcają się w metaliczne srebro w postaci nanocząstek.

Pojedyncze nanocząstki, znajdujące się wewnątrz porów włókien celulozowych, mogą agregować, dzięki czemu zostają tam utrwalone. Wypłukać je z wnętrza włókna jest o wiele trudniej niż z powierzchni, dlatego tak wzbogacona tkanina zachowuje właściwości bakteriobójcze po wielokrotnym procesie konserwacji.

Działanie antybakteryjne potwierdzono przeprowadzając jakościowe badania mikrobiologiczne dla szczepów bakterii Escherichia coli, Bacillus subtilis i ilościowe dla Staphylococcus aureus.

Jak tłumaczy dr inż. Edyta Matyjas-Zgondek, tego rodzaju testy przeprowadza się standardowo dla określenia aktywności antybakteryjnej materiałów tekstylnych. Podczas testów stosuje się metody znormalizowane - normy europejskie, normy szwajcarskie, międzynarodowe procedury badawcze.

Tekstylia z nanocząstkami srebra znajdującymi się wewnątrz i na powierzchni włókien można wykorzystać do produkcji wyrobów medycznych stosowanych w terapii pacjentów z infekcją skóry spowodowaną oparzeniami, ranami, infekcją pooperacyjną, vaginitis lub atopowym zapaleniem skóry. Można z nich wytwarzać bieliznę, skarpetki, wkładki i wyściółki do butów, bieliznę pościelową, ręczniki, fartuchy laboratoryjne, odzież medyczną i materiały ochronne.

"Prowadzimy rozmowy z Jagiellońskim Centrum Innowacji, Działem Transferu Technologii Politechniki Łódzkiej oraz firmami polskimi i zagranicznymi w sprawie wdrożenia do przemysłu tekstylnego opracowanego sposobu wykończenia tekstyliów z zastosowaniem nanocząstek srebra" - ujawnia prof. Rybicki.

"Jesteśmy zainteresowani wdrożeniem przedstawionego wynalazku do przemysłu tekstylnego. Właścicielem wynalazku jest Politechnika Łódzka, której władze podejmą ostateczną decyzję w tej sprawie" - zaznacza naukowiec.

Metodę zgłoszono już do Urzędu Patentowego RP. Politechnika czeka na przyznanie patentu.

PAP - Nauka w Polsce, Małgorzata Nowak

agt/bsz