Najstarszy, jaki kiedykolwiek znaleziono, materiał genetyczny, należy do tzw. bakterii halofilnych (żyjących w środowisku o wysokim stężeniu soli), których przodkowie mogli być jednymi z pierwszych na ziemi form życia.

Już wcześniej naukowcy odkryli podobny materiał genetyczny w obrębie geologicznej formacji nazwanej basenem Michigan (nowego odkrycia dokonano w tym samym rejonie). Tamto DNA tak bardzo przypominało jednak materiał genetyczny mikroorganizmów współczesnych, że wielu naukowców uznało, iż mają do czynienia z zanieczyszczonymi próbkami.

Tym razem jest inaczej. Badacze kierowani przez dr Jong Soo Park z Dalhousie University w Halifax (Kanada) natrafili na sześć fragmentów DNA, pochodzących z łańcucha o identycznej budowie. Do tej pory nie zetknęli się z czymś podobnym. Chcąc sprawdzić, z czym mają do czynienia, przebadali sekwencję DNA znanych im bakterii halofilnych i porównali ze DNA ze znaleziska. "Tych sześć kawałków okazało się czymś wyjątkowym" - relacjonuje dr Russell Vreeland z West Chester University w Pennsylvanii.

Odkrycie to każe wprowadzić zmiany w drzewie rodowym bakterii, które lubią zasolone środowisko i wywodzą się od jednych z najstarszych organizmów na Ziemi.

Pierwszych przedstawicieli tej grupy, gatunek Halobacterium salinarum, odkryto w latach 30. XX w. na skórze bizona konserwowanej solą. Naukowcy uznali je za współczesny gatunek bakterii. Później okazało się jednak, że pod względem genetycznym H. salinarum jest bardzo bliski mikroorganizmom, które żyły na Ziemi od 121 do 419 mln lat temu. Wobec tego Vreeland sprawdził, skąd pochodzi skóra, i stwierdził, że sól mogła być wydobyta z kopalni w kanadyjskiej prowincji Saskatchewan. Tamtejsze złoża powstawały, gdy około 300 mln lat temu wyschło tam morze. Vreeland podejrzewa, że H. salinarum żyły tam przez cały czas w drobnych, wypełnionych solanką skazach w kryształach soli, czekając na odpowiedni moment, by wydostać się do środowiska.

Dowody przemawiają za tym, że bakterie te mogły przeczekać w złożach soli miliony lat, dopóki za sprawą sił naturalnych - lub, jak w tym przypadku, człowieka - nie wydostały się na powierzchnię. "Mamy coraz bardziej przekonujące dowody, że organizmy te mogą przetrwać miliony lat", a później na nowo zasiedlić słone zbiorniki wodne tam, gdzie pozwolą warunki - opowiada Melanie Mormile z Missouri University of Science and Technology.

Żyjące głęboko pod powierzchnią Ziemi bakterie słonolubne mogły przetrwać nawet kilka masowych wymierań, a gdy warunki pozwoliły - próbowały na nowo opanować planetę - tłumaczy Vreeland. "To znakomity przykład nie tylko tego, jak przeżywają organizmy, ale i tego, jak Ziemia zachowuje istniejące na niej życie" - dodał. ZAN

PAP - Nauka w Polsce

kap