<strong>Trzy archiwa - Centralne Archiwum Wojskowe, Archiwum Akt Nowych i Instytut Pamięci Narodowej - wyraziły gotowość do badań nad treścią dzienników gen. Anoszkina, adiutanta dowódcy Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego</strong> - poinformował reżyser filmu o płk. Kuklińskim Dariusz Jabłoński. "Postanowiliśmy, że dzienniki te staną się własnością zbiorowej pamięci narodowej, że muszą być dostępne badaczom oraz wszystkim, którzy są zainteresowani poznaniem historii" - powiedział PAP Jabłoński.
Fragment dzienników opublikowano na początku grudnia w Biuletynie Instytutu Pamięci Narodowej, w związku ze zbliżającą się 28. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego.
Historyk Antoni Dudek przytoczył notatkę gen. Wiktora Anoszkina, adiutanta naczelnego dowódcy wojsk Układu Warszawskiego w latach 1977-1989 marszałka Wiktora Kulikowa. Anoszkin opisał w niej spotkanie gen. Wojciecha Jaruzelskiego i Kulikowa z 9 grudnia 1981 r., na 4 dni przed ogłoszeniem w Polsce stanu wojennego. W rozmowie tej - według Anoszkina - Jaruzelski prosił ZSRR o militarne wsparcie przy wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego.
Dzienniki, na które składa się pięć kilkudziesięciostronicowych zeszytów, otrzymał od Wiktora Anoszkina polski reżyser Dariusz Jabłoński, gdy pracował nad filmem dokumentalnym o płk. Kuklińskim pt. "Gry wojenne i człowiek, który je zatrzymał".
Wyreżyserowany przez Jabłońskiego dokument trafił do polskich kin w styczniu. Powstał ponadto pięcioodcinkowy serial dokumentalny "Gry wojenne", który wyemitowała TVP. 19 listopada w Amsterdamie pokaz tego filmu otworzył największy i najbardziej prestiżowy festiwal filmów dokumentalnych na świecie - Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych IDFA.
O płk. Kuklińskim (1930-2004) mówią w filmie m.in.: marszałek Wiktor Kulikow, gen. Wiktor Anoszkin, bezpośredni dowódca Kuklińskiego w Sztabie Generalnym LWP gen. Wacław Szklarski, szef wywiadu i kontrwywiadu LWP gen. Czesław Kiszczak, a także gen. Wojciech Jaruzelski.
Gen. Anoszkin, adiutant marszałka Kulikowa, przez kilkanaście lat asystował naczelnemu dowódcy Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego w prawie wszystkich jego rozmowach - przypomniał w rozmowie z PAP Jabłoński. "Generał Anoszkin rejestrował treść rozmów na gorąco. Jak mówił mi generał Anoszkin, a potwierdził to marszałek Kulikow, na podstawie zapisów tych rozmów sporządzane były później raporty marszałka dla ministra obrony Ustinowa i KC KPZR" - powiedział reżyser.
"Chcemy, by jak najszybciej i jak najszerzej podjęto prace badawcze nad tym materiałem i opublikowano następnie wyniki tych prac" - powiedział PAP Jabłoński. "Złożymy dzienniki w depozyt jednemu archiwum w Polsce" - zapowiedział reżyser. Zaznaczył, że "nie ma mowy o rozdzieleniu kompletu pięciu zeszytów".
"Archiwum musi zagwarantować dostęp do dzienników wszystkim zainteresowanym badaczom, nie tylko wybranej grupie. Uważamy, że ten materiał jest własnością wszystkich" - podkreślił reżyser.
Jabłoński wyjawił, że podczas prac nad filmem dokumentalnym o płk. Kuklińskim współpracował m.in. z naukowcami z Centralnego Archiwum Wojskowego, Archiwum Akt Nowych i Instytutu Pamięci Narodowej. "Wszystkie trzy archiwa wyraziły zainteresowanie i gotowość do badań nad treścią dzienników Anoszkina" - powiedział PAP reżyser.
Ryszard Kukliński (pseud. Jack Strong) był oficerem Ludowego Wojska Polskiego, który w latach 1972-1981 przekazał Amerykanom ponad 40 tys. stron najbardziej tajnych dokumentów dotyczących PRL, ZSRR i Układu Warszawskiego (m.in. plany użycia broni atomowej). Przekazał także plany wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Na miesiąc przed jego wprowadzeniem wraz z całą rodziną został przerzucony do USA, gdzie żył pod zmienionym nazwiskiem. W 1984 r. sąd w PRL wydał na niego wyrok śmierci, który w 1995 r. uchylono. Kukliński odwiedził Polskę trzy lata później. Zmarł w USA w 2004 r. JP
PAP - Nauka w Polsce
kap
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
