Rocznie na całym świecie produkowane jest około 7000 ton olejku eukaliptusowego, który powstaje jako odpad przy wyrębie lasów eukaliptusowych (głównie w Chinach). W najbliższych latach wielkość produkcji ma zostać zwielokrotniona do niemal miliona ton, przez co cena 1000 kilogramów eukaliptusowego olejku znacząco spadnie (dziś jest to około 4000 do 5000 dolarów za tonę). Głównym składnikiem olejku eukaliptusowego jest 1,8-cineol (90 proc.).

Badania prowadzone przez CSIRO Molecular and Health Technologies oraz CSIRO Petroleum Resources (Australia) zaowocowały odkryciem nowej metody katalitycznego przetwarzania olejku eukaliptusowego (1,8-cineolu) w p-cymen - substancję powszechnie stosowaną przez przemysł chemiczny, farmaceutyczny oraz kosmetyczny. Dotychczas p-cymen uzyskiwany był z ropy naftowej.

Nowa reakcja prowadzona jest w podwyższonej temperaturze (250 stopni Celsjusza), gdzie w obecności katalizatora - palladu domieszkowanego trójtlenkiem glinu - zachodzi niemal całkowita transformacja substratu (1,8-cineolu) w p-cymen - produkt końcowy reakcji. Wydajność prowadzonej katalitycznej syntezy oszacowana została przez naukowców na 90 procent. Dodatkowo proces ten zachodzi bez użycia jakichkolwiek rozpuszczalników organicznych (przez co jest przyjazny środowisku), a powstające produkty uboczne reakcji to woda, wodór, tlenek węgla oraz dwutlenek węgla.

Według autorów odkrycia, nowo opracowana metoda wytwarzania p-cymenu, ważnej dla przemysłu chemicznego, farmaceutycznego czy kosmetycznego substancji chemicznej, to dopiero początek zmian, jakie w najbliższych latach zajdą w szeroko rozumianym przemyśle chemicznym. Częściowo za sprawą ograniczonych zasobów ropy naftowej oraz nasilającego się zanieczyszczenia środowiska wielkie koncerny chemiczne będą przestawiać używane dziś linie produkcyjne na technologie bardziej przyjazne środowisku. Jak uważają naukowcy, proces ten jest korzystny zarówno dla koncernów, jak i dla środowiska naturalnego.  KLG

PAP - Nauka w Polsce

agt/  bsz