"Nie pisałem historii. Zbyt krótki jest odstęp czasu dzielący nas od opisanych wydarzeń. Nie wierzę zresztą, aby ktokolwiek z nas mógł się zdobyć na zupełną beznamiętność, która powinna cechować historyka. Byłem uczestnikiem wydarzeń, o których piszę. Pochłaniały mnie one wówczas bez reszty Tkwią nadal w moich nerwach i sercu. W miarę możności starałem się być zawsze bezstronnym. Dążyłem do tego, aby zachować właściwą proporcję zjawisk" - pisze w przedmowie do swojej książki <strong> "Armia Podziemna" Tadeusz Bór-Komorowski.</strong> Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Bellona.
Książka powstała w zasadniczym zarysie jeszcze w 1945 roku. "Była przeznaczona dla publiczności obcej, która zapoznać miała się z dziejami polskiego Podziemia jako też z udziałem Kraju we wspólnym wysiłku Sprzymierzonych" - pisał Tadeusz Bór-Komorowski we przedmowie do polskiego wydania z 1951 roku.
Przygotowując polskie wydanie autor poprawił drobne nieścisłości. Skorzystał z materiałów Studium Polski Podziemnej, a zwłaszcza opracowań, które stały się podstawą dzieła zbiorowego "Polskie Siły Zbrojne w Drugiej Wojnie Światowej - tom III: Armia Krajowa" (Londyn 1950, Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego). "Bohaterem tej książki jest nieprzejrzany zastęp bezimiennych bojowników, którzy żyli dla Sprawy i ginęli bez gestów i skargi, bez nadziei nawet, aby historia przekazała ich pamięć przyszłym pokoleniom" - pisze Bór-Komorowski.
Wspomnienia Dowódcy Armii Krajowej miały w latach 1951-1989 sześć wydań w Londynie. Największa rolę w ich opracowaniu i przygotowaniu do druku odegrał Jan Nowak-Jeziorański. W latach ukazało się 1981-1988 sześć przedruków drugoobiegowych w Warszawie. Ukazały się również tłumaczenia na język angielski (wyd. 1-4, Londyn 1950-1951 oraz Nowy Jork 1951), francuski (Paryż 1952) i hiszpański (Mexico 1952). Wydanie 7 "Armii Podziemnej" w języku polskim - pierwsze oficjalne krajowe - ukazało się dopiero w 1994 roku.
Władysław Bartoszewski w posłowiu do siódmego wydania podkreślał, że z perspektywy niemal półwiecza od chwili spisania przez gen. Tadeusz Bora-Komorowskiego jego wspomnień patrzymy na tę pracę jako na jedną z pierwszych opublikowanych po wojnie książek o Armii Krajowej, ważkich do dziś głównie ze względu za sama osobę Autora.
"Wszystkie tematy szczegółowe i wątki tej pracy znalazły należyty dalszy ciąg, dopełnienie, dokumentację, często i monograficzne ujęcie naukowe, już po śmierci Autora +Armii Podziemnej+" - pisał Bartoszewski. Jak dodał, badania archiwalne przyniosły korektę wielu szczegółów, ale nie zmienia to w niczym zasadniczego faktu, że dowódca Armii Krajowej jako uczestnik i koronny świadek wydarzeń o wielkiej doniosłości historycznej dał prawdziwy wyraz podstawowemu założeniu ideowemu tej niezwykłej formacji, którą dane mu było dowodzić: "przyczynienia się własnym wysiłkiem do odzyskania utraconej wolności". ESZ
PAP - Nauka w Polsce
agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
