Głównym realizatorem projektu jest Wydział Leśny Akademii Rolniczej w Poznaniu. W badaniach uczestniczą także przedstawiciele Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku, Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie, Wydziału Leśnego Akademii Rolniczej w Krakowie, Politechniki Warszawskiej oraz Instytutu Badawczego Leśnictwa.

Koordynatorem projektu, największego pod względem zakresu badań w Europie, jest dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa prof. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki. Projekt, który potrwa do 2010 roku, finansuje Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych.

27 marca siedzibie Instytutu w Sękocinie Starym odbyło się trzecie seminarium dotyczące projektu zatytułowane „Bilans węgla w ekosystemach leśnych nt. Stan badań nad bilansem węgla i pochłanianiem CO2 przez ekosystemy leśne”. Poprzednie odbyły się w 2007 roku w Poznaniu i w 2008 roku w Kórniku. Naukowcy podsumowali dotychczasowe wyniki badań.

Do tej pory w szczegółowych badaniach retencji węgla oceniono biomasę głównych ośmiu gatunków drzew leśnych: sosny, świerka, modrzewia, jodły, dębu, buka, brzozy i olszy.

"Skoncentrowano się na określeniu biomasy nadziemnej i podziemnej oraz zmianach i zawartości w nich węgla w zależności od typu zbiorowiska - informuje Artur Sawicki. - Bardzo istotnym elementem tych kompleksowych analiz był wybór ośmiu gatunków drzew modelowych, które na potrzeby badań wyrywano z korzeniami".

Jak tłumaczy, drzewa dzielono na części, a ocenie biomasy podlegały: grubizna (objętość drewna mierzona w metrach sześciennych), korzenie - z uwzględnieniem najdrobniejszych korzeni o średnicy poniżej 2 mm oraz aparat asymilacyjny.

"Uzyskane wyniki wniosły do wiedzy leśnej szereg dodatkowych informacji o strukturze i funkcjonowaniu drzew oraz drzewostanów - wyjaśnia przedstawiciel Instytutu. - Przykładowo u buka stwierdzono obecność korzeni drobnych przy samym pniu, podczas gdy dotychczasowa wiedza podręcznikowa podawała ich występowanie wyłącznie na końcowych fragmentach korzeni".

W drzewostanach sosnowych stwierdzono, że rocznie 1 hektar pochłania 30 ton CO2, co w przeliczeniu daje 8 ton węgla na 1 ha. W raporcie Lasów Państwowych globalna retencja węgla polskich lasów w biomasie drzew to 690 mln ton w częściach nadziemnych i 206 mln ton w częściach podziemnych oraz 7 mln ton w martwym drewnie, to łącznie aż 900 mln ton węgla. "W trakcie badań weryfikowane są te szacunkowe dane (zwłaszcza biomasy korzeni), a jednocześnie uwzględnia się również kumulację węgla w warstwie runa - co stanowi ok. 5 proc. węgla zawartego w ekosystemie leśnym - oraz ściółki, które do tej pory nie były analizowane" - tłumaczy Sawicki.

"Uczestnicy seminarium w podsumowaniu podkreślili wagę wieloaspektowych badań przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć techniki. Przykładem tego może być 35-metrowa wieża-laboratorium wyposażona w nowoczesny sprzęt do monitoringu wielkości emisji CO2 zlokalizowana w Tucznie (obszary leśne Nadleśnictwa Tuczno), wykorzystanie laserowego skaningu naziemnego, dzięki któremu można otrzymać i przetwarzać realistyczne obrazy drzew i drzewostanów w technologii 3D oraz zdjęć hemisferycznych, które dzięki uzyskaniu efektu typu +rybie oko+ (znanego dobrze fotografikom), pozwala analizować takie parametry, jak choćby udział frakcji koron czy ich ażurowość - opowiada Sawicki.

Jak podkreśla, wyniki tych badań i wnioski końcowe mogą mieć szczególne znaczenie dla Polski i jej uczestnictwa w tak istotnym i strategicznym obecnie handlu emisjami. BSZ

PAP - Nauka w Polsce