Historia i kultura

Prezentacja w Szwecji katalogu dawnych polskich map

<strong>W Instytucie Polskim w Sztokholmie odbyła się prezentacja katalogu &quot;Cartographica Poloniae&quot;,</strong> w którym opisano 1609 wykonanych ręcznie map ziem polskich oraz planów i perspektyw miast, a także twierdz, zamków i pól bitewnych.

Autorką liczącego ponad 370 stron katalogu jest profesor Ulla Ehrensvaerd, która w szwedzkich zbiorach znalazła mapy i plany pochodzące z lat 1570-1930.

Prof. Ehrensvaerd, nazywana "Wielką Damą szwedzkiej kartografii historycznej", pracowała w 1990 roku nad katalogiem map dotyczących Estonii, gdy nieżyjący już polski historyk profesor Józef Babicz zaproponował jej, by zajęła się mapami w szwedzkich archiwach i bibliotekach dotyczącymi Polski.

Jak opowiadała prof. Ehrensvaerd, powstał wówczas problem: co to znaczy dotyczącymi Polski?, w jakich granicach? Autorka zdecydowała, że obejmie poszukiwaniami mapy dotyczące ziem, które kiedykolwiek wchodziły w skład Państwa Polskiego.

Obok innych utrudnień jednym z podstawowych problemów dla prof. Ehrensvaerd, która nie zna języka polskiego, było rozszyfrowanie nazw miejscowych. Cudzoziemscy autorzy map i planów nieraz przekręcali je lub stosowali obce nazewnictwo, głównie niemieckie.

Większość dokumentów, bo około 1100, badaczka znalazła w Archiwum Wojskowym (Krigs Arkivet) w Sztokholmie. Szwedzkie armie działające na polskich ziemiach m.in. w XVII wieku miały w swych szeregach doskonałych kartografów i inżynierów, którzy sporządzali plany i mapy na miejscu. Wiele też wykonali oficerowie relacjonując przebieg działań wojennych. Niektóre z tych dokumentów zawierają najstarsze zachowane plany polskich miast, miasteczek, jak np. Brodnicy w dzisiejszym województwie kujawsko- pomorskim.

Oryginały map, planów oraz rysunków przetrwały w Szwecji m.in. dzięki temu, że kraj ten omijały wojny.

Prof. Ehrensvaerd opracowała katalog w języku angielskim. Pomocą w kontaktach z polskimi naukowcami, wydawcami i Biblioteką Narodową w Warszawie służyła jej m.in. Elżbieta Święcicka - naukowiec i archiwistka mieszkająca w Szwecji. Ona też zdobywała środki finansowe na publikację pracy. Udało się je zebrać głównie w Sztokholmie od fundacji i od osób prywatnych.

Katalog wydrukowano w Warszawie jako anglojęzyczny XXI tom "Studiów i Materiałów do Historii Kartografii", uzupełniony o przetłumaczony na język polski wstęp autorki oraz o CD-ROM.

PAP - Nauka w Polsce, Michał Haykowski

bsz

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Pomiary georadarowe na zewnątrz gotyckiego kościoła pw. św. Jakuba (fot. Renata Faron -  Bartles).

    Dolnośląskie/ W kościele św. Jakuba Apostoła w Prusicach odkryto nieznane krypty grobowe

  • Jezioro Lednica, wraz z wyspą, zawiera pozostałości rezydencji pierwszej polskiej dynastii. Fot. Mariusz Lamentowicz

    Analizy osadów z dna jez. Lednica mówią o początkach państwa Piastów

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera