Inni badacze uważają, że wciąż jednak nie ma co do tego całkowitej pewności.

Badacze z Centrum Biologii Molekularnej im. Severo Ocho w Hiszpanii pod kierunkiem Maríi Llorens-Martín badali mózgi 13 zmarłych w wieku od 43. do 87. roku życia. Poszukiwali w nich śladów wskazujących na to, że powstały u nich, czyli u ludzi dorosłych, nowe neurony (DOI: 10.1038/s41591-019-0375-9).

Nowe komórki mózgu powstają jedynie u ludzi młodych, szczególnie w okresie dzieciństwa. W tym okresie, szczególnie do osiągnięcia dorosłości, nasze mózgi są najbardziej plastyczne. Ma to ważne znaczenie w razie jakiegoś urazu mózgu, gdyż jest wtedy największa szansa, że neurony częściowo się zregenerują, a inne przejmą prace tych nieodwracalnie zniszczonych.

Hiszpańscy badacze do poszukiwania nowych neuronów w mózgach zmarłych ludzi dorosłych posłużyli się czterema typami przeciwciał wyszukujących białka uczestniczące w procesie neurogenezy (powstawania i dojrzewania nowych neuronów).

Zdaniem Maríi Llorens-Martín, takie białka świadczą o tym, że komórki nadal się rozwijają. Twierdzi ona, że wykryto białka w hipokampie, ośrodku pamięci i emocji, świadczące o tym, że neurony nadal się tam formowały i przekształcały. W jej opinii świadczy to o nadal występującej u ludzi dorosłych neurogenezie.

„W starszych mózgach również występuje neurogeneza i jest ona ważna dla procesów pamięciowych. Nawet dziewięćdziesięciolatkowie codziennie zapamiętują nowe treści, nie jestem zatem zaskoczona, że ją odkryliśmy” – podkreśla Llorens-Martín.

Nie zgadza się z tym Arturo Alvarez-Buylla z University of California w San Francisco. Jego zdaniem nie ma wciąż pewności, że neurogeneza występuje u ludzi dorosłych. Odkryte przez hiszpańskich specjalistów ślady biologiczne świadczą jedynie o występowaniu dojrzewających już neuronów, a nie nowych.

„Mam przeczucie, że w badanych mózgach były one już od dawna” – podkreśla Alvarez-Buylla. Do wykrycia neurogenezy potrzebne są inne metody – dodaje – zdolne uchwycić sam moment powstawania komórek mózgu.

Uważa on, że to, co wykryli hiszpańscy badacze to jedynie neurony długo dojrzewające, stąd obecność białek neurogenezy, pochodzących jeszcze z poprzedniego okresu, kiedy faktycznie powstały. Istnieje też możliwość, że białka te były wykorzystywane do dalszego formowania się komórek mózgu.

María Llorens-Martín twierdzi jednak, że zaobserwowała zanik neurogenezy u osób z chorobą Alzheimera, która niszczy głównie hipokamp. Specjalistka powołuje się na badania mózgu 45 zmarłych osób, które chorowały na to schorzenie w wieku od 52. do 97. roku życia.

Badaczka stwierdziła, że w mózgach tych pacjentów było mniej białek stymulujących dojrzewanie neuronów. Najmniej było ich w mózgach tych chorych, u których ten typ demencji był najbardziej nasilony. Specjalistka przyznaje, że nie ma jeszcze pewności, czy jest to jedna z przyczyn choroby Alzheimera, czy też tylko jeden z jej objawów. (PAP)

zbw/ agt/