Sposób doświadczania świata przez walenie tak bardzo różni się od naszego, że prawie niemożliwe jest wyobrażenie sobie, jak to jest być delfinem. A to dlatego, że środowisko życia waleni ukształtowało u nich szereg przystosowań niespotykanych u innych ssaków – płetwy czy biosonary. Aż trudno uwierzyć, że to odlegli potomkowie niepozornych lądowych drapieżników, które w ciągu kilkudziesięciu milionów lat ewolucji stopniowo przeniosły się do rzek, mórz i oceanów.

A jednak coś nas łączy. To bogate życie społeczne i złożony system komunikacji. Naukowcy dopiero niedawno zaczęli odkrywać ich sekrety. Zagadkę imion delfinów, która fascynowała biologów i kognitywistów od niemal półwiecza, rozwikłał zespół Vincenta Janika, profesora Uniwersytetu w St Andrews i dyrektora Szkockiego Instytutu Oceanicznego. Otóż sposób emitowania przez nie dźwięków sprawia, że nie potrafią się one rozpoznawać po cechach głosu. Delfiny w dzieciństwie przyjmują więc imiona, które dodają do swoich komunikatów, za każdym razem przedstawiając się słuchaczom.

W innych publikacjach prof. Janik opisał zachowania społeczne oraz inne cechy komunikacji licznych gatunków morskich ssaków – słynne pieśni wielorybów, zadziwiająco bogate wokalizacje fok czy całą gamę gwizdów delfinów. Naukowiec bierze również udział w głośnej debacie naukowej dotyczącej przekazu kulturowego u zwierząt oraz bada życie emocjonalne i zdolności umysłowe morskich ssaków. I o tym wszystkim opowie podczas otwartego wykładu z serii „Wielkie Pytania w Krakowie”.

Słuchacze dowiedzą się m.in. czy walenie komentują swoje bogate interakcje społeczne i jak wygląda ich „życie wewnętrzne”. Badacz morskich ssaków wytłumaczy, w jaki sposób precyzyjnie koordynują one zachowania podczas polowań, jakie informacje potrafią sobie przekazywać i czy posiadają odmienne tradycje kulturowe.

"Wielkie Pytania w Krakowie" to wspólny projekt Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Miasta Kraków, którego celem jest pokazywanie nauki, jako istotnego obszaru ludzkiej kultury. Razem z zaproszonymi gośćmi uczestnicy zastanawiają się nad współczesnymi odpowiedziami na pytania, które ludzie stawiają sobie od wieków i które wielokrotnie stanowiły inspirację do powstania dzieł literackich, muzycznych czy sztuk wizualnych.

Jak dotąd w tej serii wzięli udział: filozof i kognitywista Daniel Dennett, badacz świadomości i jej ewolucyjnej historii; historyk Norman Davies, który opowiadał o roli przypadków w dziejach ludzkości; a także John Dylan-Haynes, neurobiolog, którego błyskotliwe eksperymenty rzuciły nowe światło na zagadnienie wolnej woli.

Nagrania wystąpień wszystkich gości specjalnych serii „Wielkie Pytania w Krakowie” znaleźć można na kanale youtube.com/copernicuscenter. Osoby, które nie mogą wziąć udziału w wykładzie będą mogły poznać tajemnice delfinów uczestnicząc w nim zdalnie.

Wykład "Delfiny, wieloryby i natura języka" odbędzie się 2 kwietnia o godz. 18.00 w Pałacu Larisha na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Bracka 12 w Krakowie (aula główna).

PAP - Nauka w Polsce

kol/ ekr/