"W miejscowości Stare Babki (gmina Stegny, pow. Nowy Dwór Gdański) znaleźliśmy ślady kolejnej pracowni bursztyniarskiej, z zapasem surowca, gotowymi wyrobami, półproduktami i ogromną ilością odpadów" - informuje kierujący badaniami prof. Ryszard Mazurowski.

Zagłębie bursztynowe w dawnej delcie Wisły, zajmujące powierzchnię ok. 30 km kw, nie ma dotychczas żadnego odpowiednika w Europie.

Około 2500-2000 lat p.n.e ludność kultury rzucewskiej, rozwijającej się w pasie nadmorskim od Zatoki Gdańskiej do ujścia Niemna, zorganizowała tam na wielką skalę wydobycie bursztynu, który był na miejscu przerabiany. Dawni poszukiwacze bursztynu rozbijali latem obozowiska wokół odkrywek, a wydobyty minerał od razu przerabiali. Zachowały się ślady pomostów, szałasów, resztki koszy do zbierania bursztynu i narzędzia do jego obróbki.

"Część ludności kultury rzucewskiej odeszła od tradycyjnego rybołówstwa i myślistwa, w tym polowań na foki, i wyspecjalizowała się w obróbce bursztynu. Można prześledzić, jak doskonaliła się w tym kunszcie w miarę upływu lat. Posługiwała się coraz doskonalszymi kamiennymi narzędziami: dłutkami, skrobaczami, płytkami szlifierskimi, wiertłami. Produkcja bursztynowych paciorków przekraczała znacznie lokalne zapotrzebowanie i była przeznaczona na handel" - wyjaśnia prof. Mazurowski.

W ciągu dotychczasowych badań - od 1981 roku - archeolodzy zebrali na terenie zagłębia ponad 170 tys. zabytków, głównie surowych bryłek bursztynu, półfabrykatów w różnych stadiach obróbki i gotowych wyrobów.

Wyroby bursztynowe z Żuław docierały aż na Bałkany. Spotykane są w grobowcach kultury mykeńskiej w Grecji i na Krecie.

Badania prowadzone są wspólnie przez Instytut Archeologii UW oraz Muzeum Zamku w Malborku.

PAP - Nauka w Polsce, Andrzej Markert

19 lipca 2005

reo