Jaskinia Diabla Dziura w masywie Bukowca koło Ciężkowic, pow. Tarnów, to najgłębsza jaskinia szczelinowa odkryta dotychczas w polskich Karpatach fliszowych (Beskidach). Jej głębokość wynosi 42,5 m a długość - 365 m. Prowadzone w ostatnich latach badania tektoniczne nad genezą i rozwojem jaskini potwierdzają, że Diabla Dziura jest pierwszym etapem tworzenia się wielkiego osuwiska na zboczu Bukowca. Jaskinie szczelinowe, licznie spotykane w Karpatach fliszowych, powstają w rezultacie grawitacyjnego (czyli powstającego pod wpływem ciężaru) rozsuwania się masywów skalnych na stokach górskich.

\"Takie jaskinie, które powstają wzdłuż spękań w efekcie naruszenia równowagi stoków, są inicjalnym etapem rozwoju skalnych osuwisk\" - informuje dr Włodzimierz Margielewski z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, http://www.iop.krakow.pl kierujący badaniami Diablej Dziury.

W jaskini i jej najbliższym otoczeniu wykonano ponad 1300 pomiarów spękań. Badania te wykazują, iż założenia szczelin, na których później rozwinęła się jaskinia, są znacznie starsze niż przypuszczano dotychczas.

\"Drobne struktury występujące na powierzchni spękań potwierdzają hipotezę, że otwieranie tych spękań następowało już w trakcie fałdowania się Karpat, gdy jeszcze działały w skorupie ziemskiej naprężenia tektoniczne powodujące fałdowanie\" wyjaśnia naukowiec.

\"Późniejsze rozszerzanie otwartych szczelin inicjalnych i ich rozwinięcie w jaskinię, było już związane z grawitacyjnym rozpadem grzbietu górskiego Bukowca wskutek erozji i ruchów masowych na północnych, ale także południowych stokach grzbietu. Powstała w ten sposób jaskinia stanowi formę inicjalną dla rozwoju kolejnych generacji ruchów masowych, czyli osuwisk transformujących grzbiet Bukowca\" - dodaje dr Margielewski.

PAP - Nauka w Polsce, Andrzej Markert

12 kwietnia 2005

reo