Opis projektu nowelizacji ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki opublikowano we wtorek w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów. Projekt przygotowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW).

Jak przypomniano w opisie projektu noweli, Fundusz Polskiej Nauki (FPN) finansuje działalność naukową szczególnie ważną dla realizacji strategii rozwoju kraju i służącą rozwojowi innowacyjnych produktów. Ze środków funduszu, podlegającego MNiSW, są finansowane zespoły badawcze prowadzące działalność naukową w formie Wirtualnego Instytutu Badawczego (WIB). Zaznaczono też, że celem działalności WIB jest komercjalizacja wyników badań, prowadzonych w ramach instytutu.

Wirtualny Instytut Badawczy jest programem finansowania badań o wysokim potencjale komercjalizacyjnym w obszarze biotechnologii medycznej. Powstał w 2019 r., na mocy ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki.

W opisie projektu podkreślono, że programem WIB zarządza Sieć Badawcza Łukasiewicz – PORT z Wrocławia – na podstawie umowy z ministrem. „Jednakże na etapie ustalania jej postanowień dotyczących funkcjonowania wirtualnego instytutu, w tym wysokości środków przeznaczonych na finansowanie zespołów badawczych, komercjalizację oraz realizację zadań przez podmiot zarządzający, pojawiły się wątpliwości interpretacyjne” – napisał resort nauki.

Projektodawca uściślił, iż w opinii Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej z 2020 r. wskazano, że nie ma możliwości jednoznacznego określenia, czy środki przeznaczane na komercjalizację mieszczą się w kategorii środków na pokrycie kosztów realizacji zadań przez podmiot zarządzający WIB, czyli Sieć Badawczą Łukasiewicz – PORT.

„Powyższa wątpliwość odnosiła się do umowy (…) o zarządzanie wirtualnym instytutem, w której koszty komercjalizacji zostały uznane za zawierające się w kosztach realizacji zadań przez podmiot zarządzający” – czytamy w opisie. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami wysokość kosztów komercjalizacji nie może przekroczyć 5 proc. całości środków na finansowanie działalności naukowej.

Resort nauki stwierdził, że wysokość środków na komercjalizację jest niewystarczająca, więc konieczne jest dokonanie w ustawie „stosownych zmian w ustawie pozwalających na usunięcie ww. wątpliwości”. Dlatego w projekcie noweli „proponuje się jednoznacznie rozstrzygnąć, że koszty komercjalizacji nie mieszczą się w kosztach realizacji zadań przez podmiot zarządzający (…), ale stanowią odrębną od nich kategorię”.

Komercjalizacja ma być więc wyraźnie wyodrębniona od działalności naukowej. W noweli ma się znaleźć stwierdzenie, że FPN „finansuje działalność naukową, a także komercjalizację”. Zgodnie z proponowanymi przepisami minister ma określać wysokość środków na finansowanie komercjalizacji. Środki funduszu mają być również przeznaczone na pokrycie kosztów i wypłat (m.in. kosztów emisji i wykupu obligacji, spłaty kredytów i pożyczek, wynagrodzenia przysługującego BGK z tytułu kosztów obsługi funduszu).

Zdaniem resortu nauki precyzyjne określenie, na co mogą zostać przeznaczone środki FPN, sprawi, że koszty komercjalizacji „staną się odrębną grupą od kosztów realizacji zadań przez podmiot zarządzający”. Również umowa o zarządzanie WIB ma wyraźnie określać warunki dysponowania środkami przeznaczonymi na finansowanie kosztów komercjalizacji.

Projekt ma być przyjęty przez rząd w I kwartale przyszłego roku. (PAP)

Nauka w Polsce

abu/ zan/