"W trakcie misji Ignis (na przełomie maja i czerwca – PAP) planowane jest zrealizowanie wszystkich 13 eksperymentów. Konieczność wysłania niektórych z nich wcześniejszymi lotami wynika z ograniczeń masowych i gabarytowych kapsuły Crew Dragon, w której poleci załoga misji Axiom-4. Nie oznacza to, że przedmiotowe eksperymenty będą realizowane wcześniej, a jedynie, że znajdą się wcześniej na pokładzie ISS. Ich realizacja nastąpi po przylocie załogi Axiom-4 na stację" – powiedziała PAP rzeczniczka Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) Agnieszka Gapys.

Dodała, że transport eksperymentów jest przedmiotem ciągłych negocjacji między POLSA, Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) a amerykańską agencją kosmiczną NASA - "w oparciu o dynamicznie zmieniającą się sytuację, na którą wpływ mają przesunięcia harmonogramu lotów oraz gotowość do lotu poszczególnych statków kosmicznych (kapsuł)".

I tak próbki potrzebne do realizacji jednego z eksperymentów - o skrótowej nazwie "Stability of Drugs" – mają wyruszyć na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) już 21 kwietnia, wraz z obsługiwaną przez SpaceX komercyjną misją zaopatrzeniową – poinformował PAP pomysłodawca i koordynator tego eksperymentu dr inż. Jakub Włodarczyk z Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu.

Celem eksperymentu "Biodegradowalne systemy dostarczania leków w warunkach braku grawitacji" jest sprawdzenie, jak przechowywanie polimerowych, biodegradowalnych systemów przechowywania i uwalniania leków w warunkach panujących na orbicie będzie wpływać na czas ich przydatności. Innymi słowy czy leki będą w tych "osłonach" trwalsze, czy też nie.

Jak mówił Jakub Włodarczyk, to odpowiedź na potrzebę poszukiwania nowych form dostarczania leków oraz ich ochrony, które w kosmosie, poprzez podwyższony poziom promieniowania kosmicznego, szybciej się rozkładają. Jeśli te propozycje się sprawdzą, rozpocznie się droga do opracowywania takich "osłon", dzięki którym leki będą bezpieczne do użytku podczas długich misji kosmicznych.

Poza tym proponowane przez badaczy z Zabrza systemy umożliwiają uwalnianie leku w sposób kontrolowany, czyli odpowiednio "zaprogramowany" - tak, aby substancja lecznicza mogła być dawkowana przez określony czas, a nie od razu i w całości.

Naukowcy do badań wybrali trzy polimery, znane i stosowane już w medycynie, które różnią się kilkoma właściwościami, z których najważniejsze są szybkość degradacji oraz krystaliczność.

Również same substancje lecznicze różnią się: pod względem działania i struktury chemicznej. Są to leki z grupy przeciwbólowych, przeciwzapalnych, ale też antybiotyki, antydepresanty i lek stosowany przy naświetlaniach w terapii przeciwnowotworowej (ten ostatni wybrano w kontekście potencjalnej ochrony przed promieniowaniem kosmicznym).

Akurat w tym przypadku, w samym eksperymencie astronauci nie biorą udziału. Ich zadaniem jest "tylko" wyniesienie próbek na orbitę oraz rozlokowanie paczek w module badawczym Columbus na ISS: jednej części bezpośrednio w przestrzeni laboratorium, w temperaturze otoczenia, a drugiej – w lodówce, w niższej temperaturze, która spowalnia procesy rozkładu, a obudowa dodatkowo chroni przed promieniowaniem.

Paczki zawierają trzy typy próbek: czystych leków (w postaci sprasowanych pastylek), samych matryc polimerowych i matryc z wprowadzonymi do nich lekami. Jedna paczka waży około 200 g.

Eksperyment zaplanowano na trzy lata, w czasie których, mniej więcej co roku, będą wracały na Ziemię dwie paczki: jedna z laboratorium i jedna z lodówki.

Ponadto, w CMPW PAN badacze przeprowadzą równolegle eksperyment, stanowiący punkt odniesienia dla wyników uzyskanych na orbicie.

Polska misja technologiczno-naukowa na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, odbędzie się na przełomie maja i czerwca.

Czas do odlotu misji z próbkami przygotowanymi przez naukowców z Zabrza można śledzić na tej stronie internetowej. 

Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik (PAP)

akp/ zan/ amac/