Głównym tematem eskpozycji jest postać Augustyna Kośnego, lekarza i działacza społecznego, który w latach 30. XX w. ukończył medycynę na Uniwersytecie w ówczesnym Wrocławiu. Kośny był działaczem Związku Polaków w Niemczech oraz redaktorem naczelnym i dziennikarzem polskich gazet w tym kraju. Za działalność patriotyczną represjonowano go, m.in. był więziony w 1926 r. we Wrocławiu. Kośny do śmierci prowadził praktykę lekarską w Berlinie. Został zamordowany, prawdopodobnie przez gestapo, w 1939 r.

Cześć ekspozycji poświęcona Kośnemu została przygotowana przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Opolu oraz Uniwersytet Opolski. To wielkoformatowe plansze przedstawiające Kośnego w roli żołnierza, studenta i prezesa studenckiej korporacji, dziennikarza, polonijnego działacza mniejszościowego, a także lekarza, męża i ojca – opisuje wrocławską ekspozycję IPN.

Oprócz prezentacji postaci Kośnego zwiedzający wrocławską wystawę mogą zapoznać się z historią studentów uczących się na niemieckim Uniwersytecie we Wrocławiu przed II wojną światową. W tej części prezentowane są m.in. oryginały unikalnych dokumentów pochodzących ze zbiorów Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego - księgi immatrykulacyjne, dokumenty osobowe oraz świadectwa odejścia z uczelni. „Nie zabraknie także ksiąg eksmatrykulacyjnych m.in. z 1939 roku, z danymi Polaków, którzy ze względu na polskie obywatelstwo zostali wykreśleni z listy studentów. Prawdziwą gratką będą niezwykle rzadko pokazywane dokumenty studenckie dwóch wybitnych literatów związanych z wrocławską Alma Mater jeszcze w XIX wieku: Adama Asnyka i Jana Kasprowicza” – czytamy w opisie ekspozycji.

Ta części wystawy została przygotowana przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wystawę można zwiedzać do 20 maja.

Ekspozycja została otwarta w dniu 87. rocznicy I Kongresu Polaków w Niemczech.

3 grudnia 1937 r. w Domu Polskim w Zakrzewie Rada Naczelna Związku Polaków w Niemczech na nadzwyczajnym posiedzeniu podjęła decyzję o zorganizowaniu I Kongresu Polaków, który odbył się 6 marca 1938 r. w Berlinie. Na kongresie, w którym wzięło udział ponad 5 tys. przedstawicieli polskiej ludności, ogłoszono Pięć Prawd Polaków. Kongres był największą w historii manifestacją narodową Polaków w Niemczech w tamtym okresie. W okresie międzywojennym na terytorium ówczesnych Niemiec mieszkało półtora miliona Polaków.

Pięć Prawd Polaków spod Znaku Rodła to: "Jesteśmy Polakami! Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci! Polak Polakowi bratem! Co dzień Polak Narodowi służy! Polska Matką naszą, nie wolno mówić o Matce źle!".

Rodło to symbol Związku Polaków w Niemczech. Powstał w 1933 r., a jego nazwa to zbitka pierwszych dwóch liter wyrazu "rodzina" i ostatnich trzech wyrazu "godło". Znak na czerwonym tle przedstawia białe rodło, które symbolizuje bieg Wisły z zaznaczonym na nim Krakowem. Związek Polaków w Niemczech prowadził działalność gospodarczą, kulturalną i polityczną, bronił też praw i interesów polskiej mniejszości narodowej w Niemczech.(PAP)

pdo/ aszw/